De cijfers die in de pers worden aangehaald, zijn niet correct en behoeven enige nuance en duiding. Vooreerst zijn er van alle bloedstroominfecties slechts 30-40% toe te schrijven aan het gebruik van katheters. Overige oorzaken kunnen infectiehaarden elders in het lichaam zijn (bv. longen, buik, hart, etc.) waarbij bacteriën zich van daaruit doorheen het lichaam verspreiden en zich ook aan de katheter gaan hechten. Ten tweede wordt het aantal bloedstroominfecties foutief uitgedrukt per aantal patiëntendagen in plaats van per aantal katheterdagen, waardoor de genoemde aantallen eigenlijk geen enkele vorm van informatie aanreiken en elke vorm van vergelijking onmogelijk maken.

Het gebruik van katheters is alomtegenwoordig bij patiënten die worden opgenomen in het ziekenhuis, in het bijzonder op een afdeling voor intensieve verzorging. Ze worden gebruikt voor essentiële zorgverstrekkingen zoals de toediening van medicatie, vocht of bloed, nierdialyse, bloedafnames of voor het monitoren van de vitale lichaamsfuncties. Ongeveer de helft van de patiënten op intensieve zorgen heeft een zogenaamde centraal veneuze katheter - die in een groot bloedvat wordt geplaatst - nodig. Helaas is aan het gebruik van dit type katheters een risico verbonden op het ontstaan van een katheter-gerelateerde bloedstroominfectie, met mogelijks belangrijke klinische en economische gevolgen. "Hoewel de laatste jaren initiatieven door de ziekenhuizen, de overheid en de industrie tot een betekenisvolle risicodaling hebben geleid, blijft elke bloedstroominfectie er vanzelfsprekend één te veel", zegt directeur Q&S prof. dr. Dominique Vandijck.

Wetenschappelijk onderzoek toont dat ongeveer 60-70% van de infecties gerelateerd aan de aanwezigheid van katheters kunnen worden vermeden, mits optimale implementatie van infectiepreventiemaatregelen. "Dankzij de inspanningen van onze ziekenhuizen is dit resultaat ook bijna bereikt, maar uiteraard moeten we alert blijven", aldus prof. Vandijck. "Zo worden 'katheter-bundels' al meerdere jaren toepast om de strikte naleving met deze preventieve maatregelen te verhogen. Zo'n 'bundel' bestaat uit een beperkte lijst met eenvoudige taken (m.n. strikte handhygiëne, keuze van de plaats en toepassen van maximale steriliteitsprincipes bij katheterplaatsing, huidontsmetting en het dagelijks in vraag stellen van de noodzaak van de katheter) die, wanneer ze samen worden doorgevoerd, tot een daling leiden van het aantal bloedstroominfecties." Er werd in die zin al een hele weg afgelegd die in het artikel niet getoond wordt aan de hand van trendgrafieken.

Cijfers van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV) tonen dat het voorkomen van bloedvergiftigingen veroorzaakt door 'gram-positieve kiemen' (MRSA bacterie of ziekenhuisbacterie), die zich vooral op de huid bevinden en zo hun weg vinden via de katheter richting de bloedbaan, nog nauwelijks voorkomen. Eenvoudig gezegd, wat men kan voorkomen door hygiënemaatregelen is al gerealiseerd. "De nultolerantie die wordt nagestreefd is haast een feit, zo bevestigen de cijfers van het WIV", stelt Dominique Vandijck. Hiervan mag worden gesteld dat dit een rechtstreeks gevolg is van de doorgedreven sensibiliseringscampagnes rond handhygiëne bij zorgpersoneel. De bloedvergiftigingen die nu nog worden vastgesteld, zijn in het merendeel van de gevallen het gevolg van 'gram-negatieve kiemen' afkomstig van elders in het lichaam (bv. vanuit de darmen) en het gevolg een overgebruik van antibiotica, waar we weinig tot geen vat op hebben.

"De Vlaamse ziekenhuizen hebben de voorbije jaren hun verantwoordelijkheid opgenomen en fors geïnvesteerd in kwaliteitsverbetering. De cijfers bewijzen dit. Daarmee geeft de sector te kennen kwaliteitsvolle zorg hoog in het vaandel te dragen en alles in het werk te stellen om waar mogelijk verdere verbeteringen door te voeren en hierover ook transparant te communiceren", concludeert professor Vandijck.

De cijfers die in de pers worden aangehaald, zijn niet correct en behoeven enige nuance en duiding. Vooreerst zijn er van alle bloedstroominfecties slechts 30-40% toe te schrijven aan het gebruik van katheters. Overige oorzaken kunnen infectiehaarden elders in het lichaam zijn (bv. longen, buik, hart, etc.) waarbij bacteriën zich van daaruit doorheen het lichaam verspreiden en zich ook aan de katheter gaan hechten. Ten tweede wordt het aantal bloedstroominfecties foutief uitgedrukt per aantal patiëntendagen in plaats van per aantal katheterdagen, waardoor de genoemde aantallen eigenlijk geen enkele vorm van informatie aanreiken en elke vorm van vergelijking onmogelijk maken.Het gebruik van katheters is alomtegenwoordig bij patiënten die worden opgenomen in het ziekenhuis, in het bijzonder op een afdeling voor intensieve verzorging. Ze worden gebruikt voor essentiële zorgverstrekkingen zoals de toediening van medicatie, vocht of bloed, nierdialyse, bloedafnames of voor het monitoren van de vitale lichaamsfuncties. Ongeveer de helft van de patiënten op intensieve zorgen heeft een zogenaamde centraal veneuze katheter - die in een groot bloedvat wordt geplaatst - nodig. Helaas is aan het gebruik van dit type katheters een risico verbonden op het ontstaan van een katheter-gerelateerde bloedstroominfectie, met mogelijks belangrijke klinische en economische gevolgen. "Hoewel de laatste jaren initiatieven door de ziekenhuizen, de overheid en de industrie tot een betekenisvolle risicodaling hebben geleid, blijft elke bloedstroominfectie er vanzelfsprekend één te veel", zegt directeur Q&S prof. dr. Dominique Vandijck.Wetenschappelijk onderzoek toont dat ongeveer 60-70% van de infecties gerelateerd aan de aanwezigheid van katheters kunnen worden vermeden, mits optimale implementatie van infectiepreventiemaatregelen. "Dankzij de inspanningen van onze ziekenhuizen is dit resultaat ook bijna bereikt, maar uiteraard moeten we alert blijven", aldus prof. Vandijck. "Zo worden 'katheter-bundels' al meerdere jaren toepast om de strikte naleving met deze preventieve maatregelen te verhogen. Zo'n 'bundel' bestaat uit een beperkte lijst met eenvoudige taken (m.n. strikte handhygiëne, keuze van de plaats en toepassen van maximale steriliteitsprincipes bij katheterplaatsing, huidontsmetting en het dagelijks in vraag stellen van de noodzaak van de katheter) die, wanneer ze samen worden doorgevoerd, tot een daling leiden van het aantal bloedstroominfecties." Er werd in die zin al een hele weg afgelegd die in het artikel niet getoond wordt aan de hand van trendgrafieken.Cijfers van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV) tonen dat het voorkomen van bloedvergiftigingen veroorzaakt door 'gram-positieve kiemen' (MRSA bacterie of ziekenhuisbacterie), die zich vooral op de huid bevinden en zo hun weg vinden via de katheter richting de bloedbaan, nog nauwelijks voorkomen. Eenvoudig gezegd, wat men kan voorkomen door hygiënemaatregelen is al gerealiseerd. "De nultolerantie die wordt nagestreefd is haast een feit, zo bevestigen de cijfers van het WIV", stelt Dominique Vandijck. Hiervan mag worden gesteld dat dit een rechtstreeks gevolg is van de doorgedreven sensibiliseringscampagnes rond handhygiëne bij zorgpersoneel. De bloedvergiftigingen die nu nog worden vastgesteld, zijn in het merendeel van de gevallen het gevolg van 'gram-negatieve kiemen' afkomstig van elders in het lichaam (bv. vanuit de darmen) en het gevolg een overgebruik van antibiotica, waar we weinig tot geen vat op hebben."De Vlaamse ziekenhuizen hebben de voorbije jaren hun verantwoordelijkheid opgenomen en fors geïnvesteerd in kwaliteitsverbetering. De cijfers bewijzen dit. Daarmee geeft de sector te kennen kwaliteitsvolle zorg hoog in het vaandel te dragen en alles in het werk te stellen om waar mogelijk verdere verbeteringen door te voeren en hierover ook transparant te communiceren", concludeert professor Vandijck.