De centrale ziekenhuisapotheek van AZ Delta in Rumbeke voorziet de vier campussen van AZ Delta en twee psychiatrische ziekenhuizen van alle nodige medicatie. Om de distributie van medicatie efficiënt en correct te laten verlopen, koos AZ Delta voor een geïntegreerd systeem van software en hardware, vertelt hoofdapotheker Ann-Sofie Vanthournout. "Alles begint bij het correct voorschrijven van medicatie. Daarvoor gebruiken we een globaal elektronisch patiëntendossier (EPD) waar zowel artsen, verpleegkundigen als apothekers mee werken. In het EPD zijn medicatieschema's gecreëerd, zodat op een gestandaardiseerde manier voorgeschreven kan worden." In de apotheek wordt elk voorschrift gecontroleerd op juistheid, volledigheid, en interacties tussen geneesmiddelen. Daarnaast zijn er in het EPD verschillende beslisbomen aangemaakt die potentieel foute voorschriften, gelinkt met de klinische parameters van de patiënt, kunnen opsporen. Er gebeurt bijvoorbeeld een controle of er al of niet een dosisverlaging nodig is van een geneesmiddel bij patiënten met een verminderde nierfunctie.

Distributie tot op afdeling

De tweede stap is de distributie van de geneesmiddelen. Het EPD is gelinkt met de automatische apotheeksystemen: een doosjesrobot van BD en paternosterkasten. Zodra de voorschriften gevalideerd zijn, bepaalt het systeem welke en hoeveel medicatie afgeleverd moet worden. De doosjesrobot werkt volgens het FEFO-principe (first expired, first out): medicatie die het dichtst bij de vervaldatum is, wordt eerst verdeeld. Om fouten te voorkomen, werkt de apotheek met een pick-to-light en drop-to-light systeem: de kast licht op waar het geneesmiddel uitgenomen moet worden, en de verdeelkar licht op waar het geneesmiddel geplaatst moet worden. Vervolgens wordt de medicatie op de verschillende afdelingen door apotheek-assistenten aangevuld.

Controle voor toediening

Een verpleegkundige die aan een medicatieronde begint, vraagt via het EPD alle nodige medicatie op. De kast op de afdeling biedt deze dan aan via pick-to-light, waarna de verpleegkundige de medicatie inscant, legt Ann-Sofie Vanthournout uit. "Er gebeuren dan vijf controles: is dit het juiste geneesmiddel voor de juiste patiënt, in de juiste toedieningsvorm en de juiste dosis, en voor het juiste toedieningstijdstip? Pas als alles klopt, mag de medicatie toegediend worden."

Voor een volledig closed-loop distributiesysteem, is er nog één bijkomende stap nodig: bedside scanning, waarbij de verpleegkundige net voor het toedienen het polsbandje van de patiënt scant. AZ Delta wil dat vanaf volgend jaar implementeren.

Recept voor succes

De rode draad in het verhaal is een goeie integratie van alle software- en hardwaresystemen, zegt Ann-Sofie Vanthournout. "We gebruiken het systeem sinds juni 2020, en het aantal meldingen van ernstige medicatiefouten is gevoelig gedaald. We hebben het medicatiedistributiesysteem na de opstart nog verder verfijnd: gelukkig hebben we een zeer flexibele partner voor software en hardware."

In samenwerking met BD

De centrale ziekenhuisapotheek van AZ Delta in Rumbeke voorziet de vier campussen van AZ Delta en twee psychiatrische ziekenhuizen van alle nodige medicatie. Om de distributie van medicatie efficiënt en correct te laten verlopen, koos AZ Delta voor een geïntegreerd systeem van software en hardware, vertelt hoofdapotheker Ann-Sofie Vanthournout. "Alles begint bij het correct voorschrijven van medicatie. Daarvoor gebruiken we een globaal elektronisch patiëntendossier (EPD) waar zowel artsen, verpleegkundigen als apothekers mee werken. In het EPD zijn medicatieschema's gecreëerd, zodat op een gestandaardiseerde manier voorgeschreven kan worden." In de apotheek wordt elk voorschrift gecontroleerd op juistheid, volledigheid, en interacties tussen geneesmiddelen. Daarnaast zijn er in het EPD verschillende beslisbomen aangemaakt die potentieel foute voorschriften, gelinkt met de klinische parameters van de patiënt, kunnen opsporen. Er gebeurt bijvoorbeeld een controle of er al of niet een dosisverlaging nodig is van een geneesmiddel bij patiënten met een verminderde nierfunctie.De tweede stap is de distributie van de geneesmiddelen. Het EPD is gelinkt met de automatische apotheeksystemen: een doosjesrobot van BD en paternosterkasten. Zodra de voorschriften gevalideerd zijn, bepaalt het systeem welke en hoeveel medicatie afgeleverd moet worden. De doosjesrobot werkt volgens het FEFO-principe (first expired, first out): medicatie die het dichtst bij de vervaldatum is, wordt eerst verdeeld. Om fouten te voorkomen, werkt de apotheek met een pick-to-light en drop-to-light systeem: de kast licht op waar het geneesmiddel uitgenomen moet worden, en de verdeelkar licht op waar het geneesmiddel geplaatst moet worden. Vervolgens wordt de medicatie op de verschillende afdelingen door apotheek-assistenten aangevuld.Een verpleegkundige die aan een medicatieronde begint, vraagt via het EPD alle nodige medicatie op. De kast op de afdeling biedt deze dan aan via pick-to-light, waarna de verpleegkundige de medicatie inscant, legt Ann-Sofie Vanthournout uit. "Er gebeuren dan vijf controles: is dit het juiste geneesmiddel voor de juiste patiënt, in de juiste toedieningsvorm en de juiste dosis, en voor het juiste toedieningstijdstip? Pas als alles klopt, mag de medicatie toegediend worden."Voor een volledig closed-loop distributiesysteem, is er nog één bijkomende stap nodig: bedside scanning, waarbij de verpleegkundige net voor het toedienen het polsbandje van de patiënt scant. AZ Delta wil dat vanaf volgend jaar implementeren.De rode draad in het verhaal is een goeie integratie van alle software- en hardwaresystemen, zegt Ann-Sofie Vanthournout. "We gebruiken het systeem sinds juni 2020, en het aantal meldingen van ernstige medicatiefouten is gevoelig gedaald. We hebben het medicatiedistributiesysteem na de opstart nog verder verfijnd: gelukkig hebben we een zeer flexibele partner voor software en hardware."In samenwerking met BD