...

Al voor de dertigste keer heeft Belfius de financiële situatie van de Belgische ziekenhuizen doorgelicht. De conclusie is wrang maar weinig verrassend voor wie de sector kent. "Het gaat niet goed, en het wordt niet beter," vatte Véronique Goossens, chief economist bij Belfius Bank, de boodschap samen.'Uitzonderlijk' resultaat als reddingsboeiAlle 89 Belgische algemene ziekenhuizen namen deel aan de MAHA-analyse van dit jaar. In vergelijking met 2022 stegen de bedrijfsopbrengsten met 8,3%. De bedrijfskosten stegen echter nog net iets sneller (+8,4%). Op basis van de gewone bedrijfsvoering zijn vier op de tien ziekenhuizen verlieslatend. Steeds meer ziekenhuizen moeten een beroep doen een liquiditeitslijn om uitgaven op korte termijn te financieren.Het is alleen via uitzonderlijke resultaten, voornamelijk vanuit de herziening (inhaalbedragen) die de overheid doet voor de vorige boekjaren, dat het gezamenlijk eindresultaat licht positief is: 82 miljoen euro op een totaalomzet van 20,5 miljard euro. Het gaat dit jaar om een herziening van de boekjaren 2016 en 2017 (!).De MAHA- analyse telt de cijfers van alle algemene ziekenhuizen samen, en verhult daardoor de grote verschillen tussen ziekenhuizen. De tendens is echter duidelijk: jaar na jaar neemt het aantal verlieslatende ziekenhuizen toe. Ziekenhuizen zijn daardoor niet meer in staat om schokken op te vangen, of om de nodige investeringen te doen in bijvoorbeeld cybersecurity. Een omslag is dringend nodig, zei Véronique Goossens van Belfius. "De ziekenhuisfinanciering is compleet verouderd en er zitten verkeerde incentives in het systeem. Er wordt wel gewerkt aan een hervorming, maar het lukt blijkbaar niet. "Kosten en inkomstenDe kostenstijgingen in 2023 waren te wijten aan de aanhoudende prijsstijgingen voor voeding en energie en vooral aan een toenemende personeelskost. De algemene ziekenhuizen noteren een totaaluitgave van bijna 9 miljard aan bezoldigingen - een stijging met 6,6%. Voor 2024 wordt een bijkomende klim van 5,3% verwacht voor de personeelskosten. De bezoldigingen van artsen stegen met 11,3% - vooral als gevolg van de indexering van de honoraria.Aan de inkomstenzijde stegen de inkomsten uit het budget financiële middelen (BFM) met 6,2%, nadat het BFM in 2022 al met 10,4% aangroeide. De inkomsten uit honoraria groeiden met 8,7%; inkomsten uit de apotheek stegen met 10,4%. De opbrengsten uit kamersupplementen en nevenproducten stijgen met 15,8% naar 145 miljoen euro.Daghospitaal groeitDe ziekenhuisactiviteit groeide opnieuw in 2023. Ten opzichte van 2019 kwamen er 266.000 ziekenhuisopnames bij, voor een totaal van 3,6 miljoen opnames. Die stijging is vooral te danken aan de omslag naar de chirurgische en de niet-chirurgische daghospitalisatie.In de Belgische ziekenhuizen werken 108.137 mensen (VTE). Het gaat hier niet alleen om verplegend personeel, maar ook om administratieve medewerkers, paramedisch personeel en geneesheer-assistenten. Sinds 2019 is het personeelsbestand met 6,6% gegroeid. De nood aan verplegend personeel blijft echter groot. Ook het ziekteverzuim blijft hoog met 12,2%.Een andere vaststelling is dat de ziekenhuizen steeds vaker beroep doen op interim-krachten: in 2023 het equivalent van 2.400 full time personeelsleden. De meesten van hen worden ingezet in de verpleging. Desondanks hebben de ziekenhuizen nog 4.000 vacatures openstaan, waaronder 2.700 voor verplegend personeel.Een verdere analyse van het MAHA-rapport verschijnt in Artsenkrant van 19 november.