Het zijn een aantal belangrijke conclusies uit een recent rapport van de eenheid Audit Ziekenhuizen, een auditteam waarin zowel leden zetelen van het Riziv, het Geneesmiddelenagentschap als van de Fod Volksgezondheid. De missie van de eenheid is om kwaliteits-, performantie-, conformiteit- en doelmatigheidsverhogend te werken. Op die manier wordt toegevoegde waarde gecreëerd voor de patiënten, het ziekenhuis en de overheid, zo luidt het. Daarnaast wil het auditteam komen tot een optimaal gebruik van de federale middelen.

Schedel en wervelzuil

Concreet ging deze audit de evolutie na van het gebruik van CT- en MRI-scans van alle ziekenhuizen tussen 2017 en 2019, specifiek voor de schedel en de wervelzuil. Bij MRI's is er geen sprake van röntgenstraling, ze zijn dus veiliger voor de patiënten en het personeel.

Bij hun onderzoek maakten de auditoren gebruik van het nationaal kadaster. Daarin registreren ziekenhuizen hun zware medische beeldvormingsapparatuur. Men liet de ziekenhuizen ook een uitgebreide vragenlijst invullen en voorts vlooide de audit de terugbetalingsgegevens van medische verstrekkingen uit.

Aangepast beleid

De resultaten van deze audit tonen aan dat het absoluut aantal CT- en MRI-scans tussen 2017 en 2019 sneller is toegenomen dan de bevolkingsgroei. Er tekent zich een duidelijk verschil in het aandeel MRI's af tussen gewesten en ziekenhuizen. Patiëntkenmerken zoals leeftijd, sociale status, ziekenfonds of geslacht verklaren deze verschillen niet.

Wel vindt men deels een verklaring in de hoeveelheid CT- en MRI-scanners per inwoner per regio. Verder blijken huisartsen in het Waals gewest significant meer CT-scans voor te schrijven dan hun collega's in het Vlaamse gewest. En in ziekenhuizen met een aangepast beleid of interne procedures om het aantal CT's te verminderen, stelt men effectief een significante daling van het gebruik vast.

Digitalisering

De vragenlijst leert dat de ziekenhuizen het kadaster 'nuttig' vinden maar dat er nood is aan een betere technische implementatie. Daarnaast blijkt dat nog niet in alle ziekenhuizen het aanvraagformulier voor een onderzoek medische beeldvorming al gedigitaliseerd is.

Ook is de integratie van gegevens in het elektronisch patiëntendossier nog beperkt. Tot overmaat van ramp worden protocollen en/of beelden van radiologische onderzoeken nog steeds niet gedeeld buiten het ziekenhuis -dat kan onder meer via hubs.

Aanbevelingen

De eenheid Audit Ziekenhuizen lijst een aantal aanbevelingen op om de blootstelling en schadelijke bijwerkingen van medische beeldvorming te verminderen en de beschikbare middelen beter in te zetten.

Met name raadt de overheid de ziekenhuizen aan CT's en MRI's enkel te gebruiken wanneer ze echt medische meerwaarde hebben. Daarom zouden ziekenhuizen een beleid -gericht op de beschikbaarheid van apparatuur, beschikbare scans en voorschrijfgedrag- moeten ontwikkelen rond de keuze van onderzoek.

Voorts vindt het auditteam een populatiegerichte beperking van het aantal CT-scans noodzakelijk. Een digitaal hulpmiddel kan helpen bij de keuze van het onderzoek en dat is trouwens één van de projecten waaraan het Riziv werkt in het kader van het actieplan eGezondheid, zo besluit men.

Het zijn een aantal belangrijke conclusies uit een recent rapport van de eenheid Audit Ziekenhuizen, een auditteam waarin zowel leden zetelen van het Riziv, het Geneesmiddelenagentschap als van de Fod Volksgezondheid. De missie van de eenheid is om kwaliteits-, performantie-, conformiteit- en doelmatigheidsverhogend te werken. Op die manier wordt toegevoegde waarde gecreëerd voor de patiënten, het ziekenhuis en de overheid, zo luidt het. Daarnaast wil het auditteam komen tot een optimaal gebruik van de federale middelen.Concreet ging deze audit de evolutie na van het gebruik van CT- en MRI-scans van alle ziekenhuizen tussen 2017 en 2019, specifiek voor de schedel en de wervelzuil. Bij MRI's is er geen sprake van röntgenstraling, ze zijn dus veiliger voor de patiënten en het personeel.Bij hun onderzoek maakten de auditoren gebruik van het nationaal kadaster. Daarin registreren ziekenhuizen hun zware medische beeldvormingsapparatuur. Men liet de ziekenhuizen ook een uitgebreide vragenlijst invullen en voorts vlooide de audit de terugbetalingsgegevens van medische verstrekkingen uit.De resultaten van deze audit tonen aan dat het absoluut aantal CT- en MRI-scans tussen 2017 en 2019 sneller is toegenomen dan de bevolkingsgroei. Er tekent zich een duidelijk verschil in het aandeel MRI's af tussen gewesten en ziekenhuizen. Patiëntkenmerken zoals leeftijd, sociale status, ziekenfonds of geslacht verklaren deze verschillen niet. Wel vindt men deels een verklaring in de hoeveelheid CT- en MRI-scanners per inwoner per regio. Verder blijken huisartsen in het Waals gewest significant meer CT-scans voor te schrijven dan hun collega's in het Vlaamse gewest. En in ziekenhuizen met een aangepast beleid of interne procedures om het aantal CT's te verminderen, stelt men effectief een significante daling van het gebruik vast.De vragenlijst leert dat de ziekenhuizen het kadaster 'nuttig' vinden maar dat er nood is aan een betere technische implementatie. Daarnaast blijkt dat nog niet in alle ziekenhuizen het aanvraagformulier voor een onderzoek medische beeldvorming al gedigitaliseerd is.Ook is de integratie van gegevens in het elektronisch patiëntendossier nog beperkt. Tot overmaat van ramp worden protocollen en/of beelden van radiologische onderzoeken nog steeds niet gedeeld buiten het ziekenhuis -dat kan onder meer via hubs.De eenheid Audit Ziekenhuizen lijst een aantal aanbevelingen op om de blootstelling en schadelijke bijwerkingen van medische beeldvorming te verminderen en de beschikbare middelen beter in te zetten. Met name raadt de overheid de ziekenhuizen aan CT's en MRI's enkel te gebruiken wanneer ze echt medische meerwaarde hebben. Daarom zouden ziekenhuizen een beleid -gericht op de beschikbaarheid van apparatuur, beschikbare scans en voorschrijfgedrag- moeten ontwikkelen rond de keuze van onderzoek. Voorts vindt het auditteam een populatiegerichte beperking van het aantal CT-scans noodzakelijk. Een digitaal hulpmiddel kan helpen bij de keuze van het onderzoek en dat is trouwens één van de projecten waaraan het Riziv werkt in het kader van het actieplan eGezondheid, zo besluit men.