Begin dit jaar was het voor Zorgnet-Icuro al duidelijk dat de meeruitgaven voor energie een snelle vaart namen en nog verder zouden nemen, vertelt gedelegeerd bestuurder Margot Cloet aan Artsenkrant. Volgens die eerste raming bedroegen de meerkosten voor de ziekenhuizen 300 miljoen euro, vergeleken met 2019. Voor heel 2022 gaat het om een half miljard euro.

"En dan gaat het alleen over de directe kosten voor energie en gas", zegt Cloet. Volgens de organisatie weegt de impact van energie ook sterk door op essentiële diensten zoals wasserij en voeding: facturen van leveranciers stijgen met gemiddeld 10 tot 15% op jaarbasis.

Dat heeft uiteraard gevolgen voor het totale financiële plaatje. In 2020 zat één ziekenhuis op drie al in de rode cijfers. Wellicht gaat het nu om een verdubbeling, zegt Margot Cloet. In 2023 zal de situatie nog verslechteren, schat ze.

"We zien nu dat ziekenhuizen een aantal investeringen uitstellen, zoals bv. onderhoudswerken aan gebouwen, kleine verbouwingen, voertuigen langer in dienst houden ... Om het comfort en de kwaliteit van zorg te kunnen vrijwaren."

Dat er een impact zal zijn op de zorg, in 2023 en op lange termijn staat volgens Cloet als een paal boven water. "Zeker gezien de bijkomende context van personeelstekort." Ze acht bovendien de kans reëel dat mensen zich zorg zullen ontzeggen.

Extra budget

Niet enkel de energiekosten brengen de financiële leefbaarheid van de ziekenhuizen in het gedrang. Er zijn ook de opeenvolgende indexsprongen van de lonen van het personeel. Tussen september 2021 en vandaag zijn de lonen met 10,4% gestegen. De inkomsten uit afdrachten op de honoraria daarentegen zijn slechts met 3 procent gestegen.

Zorgnet-Icuro pleit voor extra budget vanuit het Budget Financiële Middelen (BFM). "Het voorziene deel voor de energiekosten is ontoereikend", zegt Margot Cloet.

Daarnaast vraagt de zorgkoepel een algemene btw-verlaging naar 6% voor elektriciteit, zoals dat al voor de huishoudens van toepassing is tot 31 maart 2023 (de btw-verlaging voor gas is er sinds 1 juli 2022 ook voor ziekenhuizen, woonzorgcentra en andere gebouwen met collectieve verwarmingsinstallaties nvdr).

Hernieuwbare energie

"We weten dat de middelen van de overheid niet onuitputtelijk zijn", zegt Cloet. "Ziekenhuizen en andere zorgorganisaties willen ook hun steentje bijdragen, met name door versneld te investeren in hernieuwbare energie. Denk aan de overkapping van parkings van ziekenhuizen en woonzorgcentra voor het plaatsen van zonnepanelen of de investering in windenergie. Zorgorganisatie beschikken over de infrastructuur die hiervoor mogelijkheden biedt."

Ze vraagt daarvoor incentives, in de vorm van bv. renteloze leningen. Ook vergunningsprocedures "die heel veel tijd kosten" en verschillen van regio tot regio vormen volgens de gedelegeerd bestuurder een obstakel.

Cloet erkent evenwel dat dit veelal om langetermijnprojecten - en dus oplossingen - zal gaan. "Al moet het mogelijk zijn om zonnepanelen op een half jaar tijd te laten plaatsen." Die langetermijnmaatregelen zijn nodig, volgens Cloet. "Ziekenhuizen zijn energieverslinders, als je maatregelen kan nemen die op termijn én goedkoper zijn en waarbij je minder afhankelijk wordt van de mondiale situatie, kan je ver springen."

De zorgkoepel zegt betrokken te zijn in gesprekken op het federale alsook Vlaamse niveau. "Er is bereidheid om oplossingen te zoeken, maar de budgettaire realiteit wordt ons geschetst met een grote dosis pessimisme. Er wordt ook naar Europa gekeken. Hopelijk liggen er voor het einde van deze maand zaken op tafel waarmee we aan de slag kunnen."

Begin dit jaar was het voor Zorgnet-Icuro al duidelijk dat de meeruitgaven voor energie een snelle vaart namen en nog verder zouden nemen, vertelt gedelegeerd bestuurder Margot Cloet aan Artsenkrant. Volgens die eerste raming bedroegen de meerkosten voor de ziekenhuizen 300 miljoen euro, vergeleken met 2019. Voor heel 2022 gaat het om een half miljard euro."En dan gaat het alleen over de directe kosten voor energie en gas", zegt Cloet. Volgens de organisatie weegt de impact van energie ook sterk door op essentiële diensten zoals wasserij en voeding: facturen van leveranciers stijgen met gemiddeld 10 tot 15% op jaarbasis.Dat heeft uiteraard gevolgen voor het totale financiële plaatje. In 2020 zat één ziekenhuis op drie al in de rode cijfers. Wellicht gaat het nu om een verdubbeling, zegt Margot Cloet. In 2023 zal de situatie nog verslechteren, schat ze."We zien nu dat ziekenhuizen een aantal investeringen uitstellen, zoals bv. onderhoudswerken aan gebouwen, kleine verbouwingen, voertuigen langer in dienst houden ... Om het comfort en de kwaliteit van zorg te kunnen vrijwaren." Dat er een impact zal zijn op de zorg, in 2023 en op lange termijn staat volgens Cloet als een paal boven water. "Zeker gezien de bijkomende context van personeelstekort." Ze acht bovendien de kans reëel dat mensen zich zorg zullen ontzeggen. Extra budgetNiet enkel de energiekosten brengen de financiële leefbaarheid van de ziekenhuizen in het gedrang. Er zijn ook de opeenvolgende indexsprongen van de lonen van het personeel. Tussen september 2021 en vandaag zijn de lonen met 10,4% gestegen. De inkomsten uit afdrachten op de honoraria daarentegen zijn slechts met 3 procent gestegen. Zorgnet-Icuro pleit voor extra budget vanuit het Budget Financiële Middelen (BFM). "Het voorziene deel voor de energiekosten is ontoereikend", zegt Margot Cloet. Daarnaast vraagt de zorgkoepel een algemene btw-verlaging naar 6% voor elektriciteit, zoals dat al voor de huishoudens van toepassing is tot 31 maart 2023 (de btw-verlaging voor gas is er sinds 1 juli 2022 ook voor ziekenhuizen, woonzorgcentra en andere gebouwen met collectieve verwarmingsinstallaties nvdr).Hernieuwbare energie"We weten dat de middelen van de overheid niet onuitputtelijk zijn", zegt Cloet. "Ziekenhuizen en andere zorgorganisaties willen ook hun steentje bijdragen, met name door versneld te investeren in hernieuwbare energie. Denk aan de overkapping van parkings van ziekenhuizen en woonzorgcentra voor het plaatsen van zonnepanelen of de investering in windenergie. Zorgorganisatie beschikken over de infrastructuur die hiervoor mogelijkheden biedt."Ze vraagt daarvoor incentives, in de vorm van bv. renteloze leningen. Ook vergunningsprocedures "die heel veel tijd kosten" en verschillen van regio tot regio vormen volgens de gedelegeerd bestuurder een obstakel.Cloet erkent evenwel dat dit veelal om langetermijnprojecten - en dus oplossingen - zal gaan. "Al moet het mogelijk zijn om zonnepanelen op een half jaar tijd te laten plaatsen." Die langetermijnmaatregelen zijn nodig, volgens Cloet. "Ziekenhuizen zijn energieverslinders, als je maatregelen kan nemen die op termijn én goedkoper zijn en waarbij je minder afhankelijk wordt van de mondiale situatie, kan je ver springen."De zorgkoepel zegt betrokken te zijn in gesprekken op het federale alsook Vlaamse niveau. "Er is bereidheid om oplossingen te zoeken, maar de budgettaire realiteit wordt ons geschetst met een grote dosis pessimisme. Er wordt ook naar Europa gekeken. Hopelijk liggen er voor het einde van deze maand zaken op tafel waarmee we aan de slag kunnen."