"Wat is leeftijd? Leeftijd zegt toch niets?!" Dokter Sophie Bettens, diensthoofd van de afdeling hemato-oncogeriatrie van het ziekenhuis van Haine-Saint-Paul (Groupe Jolimont) maakt meteen duidelijk waarop het staat. "Alles draait om kwaliteit van leven en autonomie. De behandeling van een patiënt wordt hier ook vanuit dat standpunt bekeken. En ja, oudere patiënten vragen een andere benadering. Net daarom verkiezen wij om die patiënt hier op de geriatrische afdeling voor hun aan doening te behandelen. Samen met de oncologen, de verpleegkundigen en het hele team. Want een kankerbehandeling, dat is teamwork."

Zes op de tien aandoeningen bij 65-plussers zijn kankers, 75 procent van de mortaliteit bij deze leeftijdsgroep is te wijten aan een oncologische aandoening. Sedert december 2016 heeft het ziekenhuis van Jolimont ook een pluridisciplinaire afdeling voor oudere kankerpatiënten op poten gezet. Het dagziekenhuis is gevestigd op de afdeling geriatrie. Want de behandeling van een oudere kankerpatiënt wordt mee beïnvloed door de kwetsbaarheid van zijn leeftijd, vinden ze hier. "Wij staan voor een holistische en dus pluridisciplinaire benadering, gestuurd vanuit geriatrie. Niet de arts stuurt de therapie aan, maar wel het hele team, de omkadering én de patiënt zelf. Hij staat centraal en zo lang hij zelf kan beslissen, is het de patiënt die bepaalde keuzes maakt. Net door die aanpak zien wij toch dat we zeer goede resultaten bereiken, zowel qua mortaliteit als qua functionaliteit van de patiënt."

"Ouderen zijn extra kwetsbaar", benadrukt dokter Bettens. "Zij hebben vaak een uitgebreide medicatielijst, lijden aan comorbiditeit en hun behandeling is nooit standaard. Van bij de intake bekijken we multidisciplinair hun graad van kwetsbaarheid. We gebruiken daarvoor de G8-screening (screening die gaat van voeding over cognitieve vaardigheden tot morbiditeit). Wat is zijn levenskwaliteit en hoe wordt die nu gehypothekeerd? Hoe zit het met zijn leverfunctie? De renale functie? Het zijn allemaal elementen die je mee moet nemen als je een bepaalde therapie begint. Ouderen reageren soms heftig op geneesmiddelen, ze doen gemakkelijk complicaties, ze zijn zeer gevoelig aan de toxiciteit van geneesmiddelen. Bij mensen die dementerend zijn weten we bijvoorbeeld dat sommige producten voor hen te toxisch zijn. En we weten dat dit soort mensen, wat de therapietrouw betreft, goed moet opgevolgd worden."

Alerter zijn

"We moeten veel alerter zijn en soms moet de therapie ook aangepast worden", stelt dokter Pierre Hanotier (hoofd van de dienst geriatrie). "Daarom hebben wij ook actief meegewerkt aan het nationale Kankerplan. Een algemeen protocol voor 'de' oudere patiënt, bestaat niet. Wij weten immers ook niet altijd wat de impact is van bepaalde geneesmiddelen. De eerste aanbevelingen over de behandeling van kanker bij ouderen dateren van 2000, zeer recent dus."

Op deze afdeling onco-geriatrie staat het welzijn van de patiënt voorop. De holistische benadering betekent ook dat minder courante middelen worden ingezet. Zowel dr. Bettens als dr. Hanotier vinden het heel normaal dat onrustige patiënten in het ziekenhuis met aromatherapie en in een snoezelruimte geholpen worden. Wij willen onze patiënt iets extra geven, het gaat om kleine details die de 'toxiciteit' van het ziekenhuis op zich iets verlichten", lacht dr. Hanotier. "Want dat is ook zoiets: de oudere kankerpatiënt mag je niet in zijn bed laten uitzieken. Je moet hem blijven stimuleren want anders komt hij dat bed nooit meer uit."

Ambulant

Als een patiënt ambulant kan opgevolgd worden, dan kiest men daar ook voor. "Veel medicatie kan per os genomen worden en dat kan thuis. Wij gaan echter een stuk verder dan op een 'gewone' consultatie. Wij gaan ons de vraag stellen wie dat thuis zal opvolgen. Is er mogelijkheid tot thuisverpleging? Hoe is de mantelzorg? Als er nog een partner is, kan hij de patiënt mee bijstaan? Het zijn vragen die je veel bewuster gaat stellen als je te maken hebt met een geriatrische patiënt met een oncologische aandoening. Ook de contacten met de huisarts zijn bij geriatrische oncologische patiënten veel intenser.

"Het dagziekenhuis geriatrie - er is ook nog een dagziekenhuis oncologie, net onder afdeling oncogeriatrie - is niet afgezonderd van de rest van oncogeriatrie. Zo kunnen we onze patiënten veel beter in het oog houden en blijven ze binnen hun vertrouwde ziekenhuisafdeling."Désirée De Poot

"Wat is leeftijd? Leeftijd zegt toch niets?!" Dokter Sophie Bettens, diensthoofd van de afdeling hemato-oncogeriatrie van het ziekenhuis van Haine-Saint-Paul (Groupe Jolimont) maakt meteen duidelijk waarop het staat. "Alles draait om kwaliteit van leven en autonomie. De behandeling van een patiënt wordt hier ook vanuit dat standpunt bekeken. En ja, oudere patiënten vragen een andere benadering. Net daarom verkiezen wij om die patiënt hier op de geriatrische afdeling voor hun aan doening te behandelen. Samen met de oncologen, de verpleegkundigen en het hele team. Want een kankerbehandeling, dat is teamwork."Zes op de tien aandoeningen bij 65-plussers zijn kankers, 75 procent van de mortaliteit bij deze leeftijdsgroep is te wijten aan een oncologische aandoening. Sedert december 2016 heeft het ziekenhuis van Jolimont ook een pluridisciplinaire afdeling voor oudere kankerpatiënten op poten gezet. Het dagziekenhuis is gevestigd op de afdeling geriatrie. Want de behandeling van een oudere kankerpatiënt wordt mee beïnvloed door de kwetsbaarheid van zijn leeftijd, vinden ze hier. "Wij staan voor een holistische en dus pluridisciplinaire benadering, gestuurd vanuit geriatrie. Niet de arts stuurt de therapie aan, maar wel het hele team, de omkadering én de patiënt zelf. Hij staat centraal en zo lang hij zelf kan beslissen, is het de patiënt die bepaalde keuzes maakt. Net door die aanpak zien wij toch dat we zeer goede resultaten bereiken, zowel qua mortaliteit als qua functionaliteit van de patiënt.""Ouderen zijn extra kwetsbaar", benadrukt dokter Bettens. "Zij hebben vaak een uitgebreide medicatielijst, lijden aan comorbiditeit en hun behandeling is nooit standaard. Van bij de intake bekijken we multidisciplinair hun graad van kwetsbaarheid. We gebruiken daarvoor de G8-screening (screening die gaat van voeding over cognitieve vaardigheden tot morbiditeit). Wat is zijn levenskwaliteit en hoe wordt die nu gehypothekeerd? Hoe zit het met zijn leverfunctie? De renale functie? Het zijn allemaal elementen die je mee moet nemen als je een bepaalde therapie begint. Ouderen reageren soms heftig op geneesmiddelen, ze doen gemakkelijk complicaties, ze zijn zeer gevoelig aan de toxiciteit van geneesmiddelen. Bij mensen die dementerend zijn weten we bijvoorbeeld dat sommige producten voor hen te toxisch zijn. En we weten dat dit soort mensen, wat de therapietrouw betreft, goed moet opgevolgd worden.""We moeten veel alerter zijn en soms moet de therapie ook aangepast worden", stelt dokter Pierre Hanotier (hoofd van de dienst geriatrie). "Daarom hebben wij ook actief meegewerkt aan het nationale Kankerplan. Een algemeen protocol voor 'de' oudere patiënt, bestaat niet. Wij weten immers ook niet altijd wat de impact is van bepaalde geneesmiddelen. De eerste aanbevelingen over de behandeling van kanker bij ouderen dateren van 2000, zeer recent dus."Op deze afdeling onco-geriatrie staat het welzijn van de patiënt voorop. De holistische benadering betekent ook dat minder courante middelen worden ingezet. Zowel dr. Bettens als dr. Hanotier vinden het heel normaal dat onrustige patiënten in het ziekenhuis met aromatherapie en in een snoezelruimte geholpen worden. Wij willen onze patiënt iets extra geven, het gaat om kleine details die de 'toxiciteit' van het ziekenhuis op zich iets verlichten", lacht dr. Hanotier. "Want dat is ook zoiets: de oudere kankerpatiënt mag je niet in zijn bed laten uitzieken. Je moet hem blijven stimuleren want anders komt hij dat bed nooit meer uit."Als een patiënt ambulant kan opgevolgd worden, dan kiest men daar ook voor. "Veel medicatie kan per os genomen worden en dat kan thuis. Wij gaan echter een stuk verder dan op een 'gewone' consultatie. Wij gaan ons de vraag stellen wie dat thuis zal opvolgen. Is er mogelijkheid tot thuisverpleging? Hoe is de mantelzorg? Als er nog een partner is, kan hij de patiënt mee bijstaan? Het zijn vragen die je veel bewuster gaat stellen als je te maken hebt met een geriatrische patiënt met een oncologische aandoening. Ook de contacten met de huisarts zijn bij geriatrische oncologische patiënten veel intenser."Het dagziekenhuis geriatrie - er is ook nog een dagziekenhuis oncologie, net onder afdeling oncogeriatrie - is niet afgezonderd van de rest van oncogeriatrie. Zo kunnen we onze patiënten veel beter in het oog houden en blijven ze binnen hun vertrouwde ziekenhuisafdeling."Désirée De Poot