Een boodschap van hoop en bezinning

Luk Van Soom heeft de eer de bezoekers naar het onthaal te begeleiden. Zijn oeuvre tast de grens af tussen realiteit en verbeelding, en is zowel toegankelijk als fantasierijk, zo heet het. Fantasierijk is wellicht een mooie samenvatting voor wat de vier geselecteerde kunstenaars in AZ Damiaan presenteren. De vijf boomsculpturen geeft Van Soom de naam Walking to Magdalena. Het klinkt cryptisch maar volgens de kunstenaar verwijst zijn werk naar de tuin waar Christus na zijn verrijzenis Maria Magdalena heeft ontmoet. Was Jesus echt zichtbaar of opgebouwd uit licht? Even cryptisch is de titel van Van Sooms figuratieve beeldhouwwerk op het voorplein van het ziekenhuis. Het stelt een man voor, geblinddoekt, die twee sferen draagt. Tussen Waken en Slapen is de titel, verwijzend naar de strijd tussen droom en werkelijkheid, tussen leven en dood? Ook zijn Madonna der Nevelen in het parkje vooraan het ziekenhuis, hult de kijker in nevelen. Haar gewaad golft en klotst om haar lichaam, de werveling gaat voort in haar kapsel dat als een vlam opstijgt naar de hemel. Als je door de draaideur het ziekenhuis betreedt kan je niet naast een vintage Kamagurka kijken. Meteen in het oog valt de sculptuur De Kip en het Ei die verwijst naar het filosofische vraagstuk over de oorsprong van het leven. Wat was eerst? Tegelijk is het een intrede in de wereld van Kamagurka waarin het absurde primeert. Voor AZ Damiaan koos Oostendenaar Kama, alias Luc Zeebroek, uitsluitend werken uit zijn serie Spiegeleibeelden. Het ei zijnde de kiem van het leven is voor Kamagurka een hoopvol gegeven met bovendien een flinke dosis frivoliteit. Titels als De Cholesterololifant, Paardenoogpaard, Verticale spiegelei en Spiegelman wekken een glimlach op, die de bezoeker van het ziekenhuis een riem onder het hart steekt. Met het Verticale Spiegelei tart hij de zwaartekracht. Het spiegeleigeel vormt telkens een lichtpunt in de ruimte, in de geest van mensen. Nick Ervinck, van wie in Oostende, Westende en Middelkerke openluchtsculpturen in het typische Ervinckgeel opgesteld staan, is in het ziekenhuis aanwezig met een multifunctionele structuur die tegelijk een rustpunt vormt en dienst kan doen als zitbank waaruit sculpturale gladde vormen als onaardse bloemen uit een vaas oprijzen, symbool voor het leven maar ook voor mutatie. Zoals bij al zijn creaties kreeg het werk, Yaropra, een neologisme als naam die zou kunnen verwijzen naar een tropische bloem of een onbereikbare planeet. In de volksmond kreeg het werk de naam 'De Giraffenbank'. Ook bij dit werk hoort een glimlach, maar ook een uitnodiging tot verpozing en overpeinzing. Dat laatste geldt ook voor het werk van Johan Tahon, De kamer van kwarts. Tahon kreeg de eer de stille ruimte waar patiënten en bezoekers, ongeacht hun geloofsovertuiging of het ontbreken daarvan, terecht kunnen voor een moment van contemplatie. Twee wanden die een hoek vormen bekleedde hij met witte glanzende keramische tegels waarin kwarts verwerkt is zoals in de Ottomaanse paleizen van Istanbul waar Tahon een atelier heeft. Twee figuren komen in reliëf uit de muur tevoorschijn als de oermensen Adam en Eva die aan de basis liggen van de mensheid. Omdat het nieuwe ziekenhuis AZ Damiaan gebouwd werd met betoelaging van het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden moest een deel van het budget besteed worden aan, wat men noemt, in het gebouw geïntegreerde kunstwerken. De Kunstcommissie, die geleid wordt door directeur facilitair beheer Patrick Lannsens, maakte bewust een optimistische keuze met kunstwerken die vragen om aandacht en die in een hectische omgeving tijd en ruimte maken voor een moment van rust, bezinning, ja zelfs hoop. Het ziekenhuis gaat er prat op om ook artistieke activiteiten met de patiënten te ontwikkelen. Zo wordt er onder leiding van ergotherapeuten geregeld getekend, geschilderd, geknutseld met patiënten. De kunstwerkjes krijgen soms een plaats aan de muur, soms worden ze als aandenken meegegeven met de patiënt als hij het ziekenhuis verlaat of met de familie van een overleden patiënt. Op de palliatieve afdeling staat zelfs een piano waarop gespeeld wordt door ziekenhuismedewerkers, maar ook soms door patiënten en bezoekers. Er werd zelfs een koor opgericht door vrijwilligers, actieve en oud-medewerkers, dat optreedt in het ziekenhuis ter gelegenheid van de Damiaanvieringen. En soms gebeurt het dat zingende verpleegkundigen zelfs op de kamer een liedje ten beste geven. Onder het motto 'Life is a song, love is the music' werd zelfs een celloconcerto in de onthaalruimte van het ziekenhuis ten gehore gebracht. Kunst in het ziekenhuis is dus niet louter een passief gegeven, voor AZ Damiaan is het ook een actief gebeuren dat bijdraagt tot een gezondere omgeving en het genezingsproces.