'Het IFIC-barema is niet coherent'

Er had een dialoog moeten plaatsvinden tussen de beroepsverenigingen die de ziekenhuisapothekers vertegenwoordigen, omdat ze niet worden vertegenwoordigd door de klassieke vakbonden, meent Sylvie Demaret. "De oude barema's leken me meer coherent." Maar volgens Demaret heeft de gewenste dialoog niet plaatsgevonden. Hoewel beroep werd gedaan op de Raad van State is er weinig vooruitgang geboekt en de vergaderingen met het IFIC gaven geen uitsluitsel. Op de website van de IFIC (Instituut voor Functieclassificatie - Institut de Classification de fonction) lees je dat het gaat om 1/ de herwaardering van het personeel en de verbetering van hun arbeidsvoorwaarden en 2/ de aanpassing van de barema's van de Waalse instellingen die in het kader van de zesde staatshervorming zijn overgedragen aan de barema's van de federale gezondheidszorg. Het idee is nobel, maar het venijn zit in de details. "In privéziekenhuizen is het IFIC-barema van tel sinds 2018. Elke particuliere instelling moest tegen april 2018 aan elke werknemer een functie toewijzen. Vervolgens was er de mogelijkheid van intern, extern beroep (uiterlijk op 15/10/2018). Verscheidene apothekers zijn van meet af aan in beroep gegaan. Andere beroepen ook", stelt Sylvie Demaret. Is het IFIC-barema van toepassing in alle ziekenhuizen? Is het verplicht voor alle werknemers? Zo niet, wat is dan het nut om de toepassing ervan te weigeren?Tot op heden is het alleen in privéziekenhuizen verplicht. Het barema had ook moeten worden toegepast in openbare ziekenhuizen, maar vanwege de moeilijkheden die zich in particuliere ziekenhuizen voordoen, ging dat niet door. Toen het IFIC-barema van kracht werd, was er geen absolute verplichting. Werknemers die onder een vroeger barema vielen, konden ervoor kiezen hun oorspronkelijk barema te behouden (wat de meerderheid deed). Anderzijds is het verplicht voor nieuwe werknemers of personeelsleden die van instelling veranderen. De werknemer heeft er alle belang bij om het te weigeren omwille van het reële financiële verlies dat hij/zij lijdt door van zijn/haar huidig barema over te stappen op het IFIC-barema. Onze berekeningen voorzien een verlies tussen 70.000 en 312.000 euro over een volledige loopbaan... Wat zijn de voor- en nadelen van het IFIC- barema voor het inkomen?Het theoretische voordeel van het IFIC is dat het de mogelijkheid biedt de verantwoordelijkheden van een functie te valoriseren, in plaats van een diploma. De persoon moet worden betaald volgens wat hij of zij doet, niet volgens zijn of haar diploma. Deze filosofie is prijzenswaardig, maar overal elders wordt bij een herziening van het onderwijs- en/of opleidingsniveau een salarisverhoging geëist en verkregen (bv. onderwijzers, gespecialiseerde verpleegkundigen, enz.). In de praktijk is er voor apothekers geen valorisatie, geen verhoging. Het is zelfs een stap achteruit omdat met veel verantwoordelijkheden geen rekening is gehouden en de door het IFIC voorgestelde functieomschrijving grotendeels onvolledig was. Deze functieomschrijving bleek te dateren uit de jaren '90 en hield geen rekening met alle taken en verantwoordelijkheden die er door een reeks koninklijke besluiten bij zijn gekomen. Er wordt ook geen rekening gehouden met de burgerlijke en strafrechtelijke aansprakelijkheid die eigen is aan ons beroep. Andere gezondheidswerkers, zoals bijvoorbeeld tandartsen, zijn niet opgenomen in de IFIC- categorieën. In de beschrijving wordt geen rekening gehouden met financiële analyses, en daarom is de valorisatie veel lager. Welke problemen levert dit systeem op voor ziekenhuisapothekers?Ten eerste is de functieomschrijving niet aangepast aan de nieuwe normen en wetgeving die in ons beroep van toepassing zijn (er zijn al minstens 6 KB's geweest met nieuwe taken voor ziekenhuisapothekers). Als gevolg daarvan is de valorisatie onaanvaardbaar. En het effect is uiteindelijk het tegenovergestelde van wat het IFIC zegt te beogen. Voor de hoofdapotheker/diensthoofd en dus titularis, die een managementfunctie uitoefent (cf. art. 17 van het Koninklijk besluit van 4/3/1991: 'De ziekenhuisapotheek staat onder leiding van een ziekenhuisapotheker-titularis'), moet hij dus uit deze classificatie gehaald worden op dezelfde manier als de andere directieleden. En dat is niet het geval. Het leidinggevend personeel wordt geacht te zijn uitgesloten van het IFIC.Men moet weten dat al het voorbereidende werk is uitgevoerd in samenwerking met de vakbonden, en dat minder dan 4% van de ziekenhuisapothekers lid is van een vakbond (omdat zij als managers worden beschouwd en dus in dienst zijn van het ziekenhuis, maar niet als zodanig door het IFIC worden erkend). Zij waren dus niet vertegenwoordigd in deze besprekingen, die bijna tien jaar hebben geduurd. Het zijn toegewijde werknemers. Er zijn er maar 410 in het Waalse Gewest en enkele in het Brusselse Gewest... Dit is niet genoeg om van zich te laten horen in de massa van professionals die in ziekenhuizen werken. Ze werkten tot voor kort overigens in de schaduw. Tijdens de covidpandemie waren we nodig en deden we al wat konden, we werden zelfs een beetje in het zonnetje gezet. Zijn er apothekers die zich omwille van dat systeem niet meer durven wagen aan een opleiding ziekenhuisapotheker? Ja, want financieel gezien wordt een acht jaar durende universitaire opleiding plus alle bijkomende verantwoordelijkheden niet erkend, gewaardeerd of beloond. Daarbij komt nog de financiële 'kloof' tussen ziekenhuisapothekers onder het oude barema versus het IFIC-systeem. Zoals ik al zei, is het verlies over een volledige loopbaan berekend: het varieert van 75.000 tot 312.000 euro. Daar komt nog bij dat de arbeidsmarkt voor een beroep met een tekort nog steeds bevroren is (tot op heden zijn er 37 openstaande vaste posten in het Waalse en het Brusselse Gewest, waarbij de aanvragen voor vervangingen of contracten van bepaalde duur en de toenemende behoeften in verband met de tenuitvoerlegging van het nieuwe KB niet zijn meegerekend). Ziekenhuisapothekers durven niet meer te solliciteren van de openbare naar de particuliere sector omdat het IFIC-barema voor hen zeer ongunstig is, noch van een particuliere sector waar de apotheker zijn barema heeft kunnen behouden naar een nieuwe baan waarin het IFIC-barema zou worden toegepast... Er zijn meer transfers van de particuliere sector naar de overheidssector, die de IFIC barema's nog niet toepast. Er is discriminatie tussen openbare en particuliere apothekers en tussen ziekenhuisapothekers en andere gezondheidswerkers binnen ziekenhuizen. Voor de toekomst is het niet bekend of de barema's die op de overheidssector zullen worden toegepast, dezelfde zijn... Uiteindelijk hebben we het tegenovergestelde bereikt van wat het IFIC beweerde te willen...