...

Aan het woord is Paul D'Otreppe, voorzitter van de Belgische Vereniging van Ziekenhuisdirecteurs (BVZD). De ziekenhuisdirecteur trekt een aantal fundamentele lessen uit de pandemie. "Dit was een tsunami voor de sector. Vandaag weet iedereen wat een pandemie kan veroorzaken en wat de gevolgen ervan zijn voor de ziekenhuizen. Niemand zal zich nog een tweede keer laten verrassen." De BVZD-voorzitter vindt het menselijk dat sommigen geneigd zijn om al terug te keren naar de pre-coronacomfortzone. "Maar de meerderheid is wel van oordeel dat er een en ander moet veranderen. Wat ik echter vaststel bij mijn contacten op het terrein is dat slechts 5% van de mensen het huidige systeem echt wil omgooien." Voor Paul D'Otreppe vormt de covid-19-crisis een unieke opportuniteit om de ziekenhuissector op een heel nieuwe leest te schoeien. "Zo gebeurde het ook met de ziekenhuisnetwerken. Veranderingen doorvoeren, hangt alleen van onszelf af. Op een gegeven moment moeten we dat onder ogen durven zien." In eerste instantie is de ziekenhuisdirecteur van mening dat de zorglijnen radicaal moeten worden herdacht. "De eerste en de tweede lijn dienen beter op elkaar te worden afgestemd En de derde lijn, de universitaire ziekenhuizen, moeten meer 'functioneel' worden. De pandemie toonde aan dat huisartsen zich opmerkelijk goed konden organiseren. Ze werkten heel doeltreffend samen met de ziekenhuizen. Toch kan transmurale zorg en het continuüm tussen de lijnen veel beter. Huisartsenzorg zou naadloos moeten kunnen overgaan in ziekenhuiszorg. De overgang dient zo vlot te verlopen dat de patiënt zich daarover het hoofd niet hoeft te breken." Voor Paul D'Otreppe moet de derde lijn, de universitaire ziekenhuizen, anders gaan functioneren. Hij wil onderwijs en onderzoek scheiden van de kliniek. Onderwijs en onderzoek kan functioneren met gesalarieerde artsen en specifieke middelen. In de kliniek hanteert men best de prestatiebetaling of een forfaitaire renumeratie. Rekening houdende met de lokale en regionale ziekenhuisnetwerken wil hij een aantal universitaire functies verdelen over het merendeel van de algemene ziekenhuizen. Daardoor zou het aantal universitaire ziekenhuizen automatisch dalen. De tweede werf, financiering, heeft behoefte aan meer forfaitarisering, vindt de BVZD-voorzitter. Hierdoor kan opnieuw een evenwicht ontstaan tussen de midelen van ziekenhuizen, zorglijnen en zorgverleners. "Forfaitaire systemen bevorderen ook preventie", aldus Paul D'Otreppe. "Het probleem is dat de prestatiebetaling in de geneeskunde aanpassingen en moderniseringen van de medische praktijk bemoeilijken. Via een forfaitaire financiering is het bijvoorbeeld veel makkelijker om rekening te houden met technologische ontwikkelingen. In de ziekenhuissector moet je visionair zijn en nadenken over de lange termijn, over de komende tien tot twintig jaar. Maar dat lukt niet als de partners in het systeem vooral een status quo nastreven omdat ze anders voordelen of een deel van het budget verliezen." Zonder aan het globale budget te raken, stelt Paul D'Otreppe daarom voor om honoraria te vervangen door meer forfaitaire betalingswijzen. "Tijdens de pandemie hadden we actieve (met risicopremie) en passieve covidforfaits kunnen hanteren voor de prestaties van artsen die al dan niet deelnamen aan de strijd tegen het coronavirus. Zo'n systeem is veel flexibeler." Een deel van de forfaits moet - zowel in de huisartsgeneeskunde, de specialistische zorg als in de ziekenhuizen - in structuur geïnvesteerd worden, meent D'Otreppe. Op die manier behoren afhoudingen van de erelonen tot het verleden. "Maar ziekenhuisbeheerders kunnen dan wel rekenen op het 'structuur'deel van de forfaits. Om de ziekenhuisinfrastructuur te financieren, doen we dat toch ook. Waarom zou dat dan niet kunnen voor medische prestaties?" Tot slot vormt digitalisering volgens de BVZD-directeur de derde grote werf waarvan we werk moeten maken. "De crisis bewees het nut van telegeneeskunde en videoconsulaties. Digitale transformatie zal ertoe leiden dat artsen anders gaan werken. Het is aan hen om de ziekenhuisdirecties technologische oplossingen voor te stellen die tegelijk de zorgkwaliteit verbeteren én de kosten drukken. Teleconsultaties zouden bijvoorbeeld het aantal ziekenhuisovernachtingen kunnen reduceren." Alleen een 'big bang' kan tot een hervorming van het zorgsysteem leiden, zo meent Paul D'Otreppe. Het komt erop aan de betrokkenen daarvan te overtuigen. "De meesten hebben alleen maar baat bij een revolutie. En de anderen dienen zich bij te scholen of te heroriënteren", besluit hij.