...

In oktober had in het Franse Menton de vierde editie van de 'Journées de l'architecture en santé' plaats. Het was de ontmoetingsplaats bij uitstek voor iedereen die betrokken is bij de evolutie van zorginstellingen en ziekenhuizen. Architecten, landschapsarchitecten, gezondheidswerkers, ingenieurs, stedenbouwkundigen, programmeurs, fabrikanten van gezondheidsapparatuur, managers, sociologen... wisselden gedurende drie intense dagen van gedachten over het thema 'gezondheid en architectuur'. Met als einddoel het ziekenhuis van morgen voor ogen. Deze editie was extra interessant door de veranderde inzet na de pandemie en de energiecrisis. Door de vele onzekerheden worden de betrokkenen ertoe aangezet ideeën te herzien, te anticiperen en te beschikken over een groot aanpassingsvermogen. Dat geldt niet enkel op menselijk vlak, maar ook qua architectuur. De uitdaging is daarbij het welzijn van patiënten en zorgverstrekkers te combineren met energiebesparingen en een zich razendsnel ontwikkelende technologie. Heel wat presentaties benadrukten de voortdurende bekommernis om het comfort van patiënten, bezoekers en werknemers te verbeteren. Essentiële vectoren van nieuwe projecten zijn 'natuurlijk licht', colorimetrie, indeling van diensten, groene ruimten, zachtheid en vriendelijkheid. Uiteraard worden ook lessen getrokken uit de pandemie, de aanpassing aan de 'connected' wereld waarbij artificiële intelligentie voor een revolutie kan zorgen en de pogingen om de ecologische voetafdruk zoveel mogelijk te beperken. Absolute vrijheid om het gedroomde ziekenhuis te bouwen, is er niet meer. Alle betrokkenen samen moeten streven naar de bouw van een ziekenhuis van de toekomst dat als belangrijke doelstelling efficiëntie heeft en tegelijk kan voldoen aan de verwachtingen van de bevolking. Veel aandacht ging naar de uiteenzetting van Fabrice Brunet, CEO van het Centre Hospitalier de l'Université de Montreal (CHUM). Hij beschreef de manier waarop ziekenhuizen in een race tegen de klok esthetiek en functionaliteit, milieu, welzijn en aanpassingsvermogen aan de 'connected world' trachten te verzoenen. De campus van het CHUM in Montreal opende het eerste opleidingscentrum voor artificiële intelligentie (AI) toegepast op gezondheid. Daaraan zijn wereldwijd 4.700 studenten en 17.000 abonnees verbonden. Het CHUM heeft als doelstellingen onderzoek en innovatie, gezondheidsbevordering, nieuwe manieren om een internationaal gezondheidsinnovatieplatform te ontwerpen en het geïntegreerde gezondheidsstelsel in de Metaverse. AI vormt een integraal onderdeel van de innovatie- en ontwikkelingsstrategie van het CHUM. Het ziekenhuisbeleid is overtuigd van het belang van dit instrument om de medische besluitvorming en dus de zorg voor de patiënt te verbeteren. "Het CHUM wordt een intelligent ziekenhuis genoemd, omdat we vonden dat we zelf niet intelligent genoeg waren. Daarom deden we een beroep op artificiële intelligentie. Vandaag wordt bijna 10% van het CHUM aangedreven door 'augmented human intelligence'. Dat laat ons toe onze human ressources te optimaliseren. Zoals u weet stelt dat in alle sectoren problemen", zegt Fabrice Brunet. AI toegevoegd aan menselijke intelligentie laat werknemers toe alle problemen op te lossen in een visie van 'augmented intelligence'. Dat kan bijvoorbeeld gebruikt worden bij het opstellen van aanbestedingen of voor zelfrijdende voertuigen. "We hebben niets uitgevonden, behalve dan dat het ziekenhuis in ons geval zo groot is dat we een opleiding moesten voorzien. De eerste drie maanden vonden onze robots de liften niet, ze botsten tegen de muren en tegen elkaar aan precies omdat de opleiding onvoldoende was. Onze ingenieurs, zelfs wie internationaal aan de top staat, waren niet op hun taak berekend. Innovatie is goed maar ermee experimenteren alvorens het toe te passen is beter. Dat voorkomt dat we om de foute reden in de pers belanden of viraal gaan", aldus de CEO. Het ziekenhuis startte ook een integratiecentrum voor gegevensanalyse, niet in de vorm van blockchains maar in de vorm van een zeer groot data 'lake', een methode om massa's gegevens op te slaan die gebruikt worden door big data. In totaal groepeert het vier miljoen patiënten. Dit zou het beste systeem zijn om de cyberveiligheid te versterken. Ook telegeneeskunde vormt een belangrijk onderdeel van dit ziekenhuis gevestigd in een grote metropool in een groot land. Met dit systeem kan men de patiënt op afstand volgen, thuis of in een ander ziekenhuis. De combinatie van telezorg en AI voorkomt dat de patiënt zich onnodig moet verplaatsen en het versterkt de samenwerking en uitwisseling van expertise over de hele wereld. En dan is er ook de Metaverse, een concept van een persistent 3D-universum, online in een combinatie van verschillende virtuele ruimtes. Het stelt gebruikers in staat samen te werken, elkaar te ontmoeten en te verbroederen in 3D-ruimtes. Hoe kan het worden toegepast op de ziekenhuiswereld? De CEO van het CHUM heeft geen pasklaar antwoord, maar wijst erop dat we daarmee vandaag al rekening moeten houden. Op het einde van zijn presentatie daalde Fabrice Brunet terug af naar de realiteit van alledag. "Door alle AI en aanverwanten, zou men kunnen denken dat we de patiënten vergeten. Het tegendeel is waar. Het ziekenhuis doet zijn uiterste best om een zo menselijk en zorgzaam mogelijke omgeving aan te bieden. Een essentieel element daarin is zoveel mogelijk natuurlijk licht te voorzien. Onze visie is ook om tegen 2040 een koolstofvrije groene ruimte te realiseren." Dat sluit aan bij de geruststellende conclusies die doorheen alle presentaties klonken tijdens deze drie dagen. Ze laten zich samenvatten in enkele woorden: aanpassingsvermogen, efficiëntie, milieu en welwillendheid.