...

Het boek van Herman Daems over corporate governance biedt antwoorden aan eenieder die verantwoordelijkheden opneemt in een raad van bestuur of in een directiecomité. Daems is gepokt en gemazeld als bestuurder. Hij is ereprofessor aan de KU Leuven, huidig voorzitter van de raad van bestuur van de universiteit en van BNP Paribas Fortis. Sinds 1990 heeft hij talrijke bestuursfuncties uitgeoefend. Daems zat ook de Belgische Corporate Governance Commissie voor die in 2009 de Belgische code voor bedrijfsgovernance uitwerkte. "Van een bestuurder of een voorzitter wordt verwacht dat hij een meerwaarde biedt. Dat oogt mooi op papier, maar wat betekent het in de praktijk? Waaruit bestaat de meerwaarde van een raad van bestuur en van een bestuurder? En voor wie moet die meerwaarde gecreëerd worden?", vraagt Herman Daems zich af. Dit boek is anders dan de boeken geschreven door juristen of auteurs met weinig of geen ervaring in de materie. "Zij vertellen niet wat er zich echt afspeelt in een raad van bestuur. Daar komen niet alleen juridische problemen aan de orde, maar ook managementkwesties. Specialisten inzake governance hebben het vooral over wat bestuurders moeten doen, niet over wat ze doen of niet doen." Herman Daems dus wel. Hij wijst erop dat bestuurders alles in het werk moeten stellen om de doelstelling van het bedrijf of de vereniging waarin ze zetelen, te realiseren. Vier hoofdtaken tekenen zich daarbij af: het bedrijf of de vereniging besturen; controleren en bewaken; normen en waarden vastleggen; en de verantwoordelijkheden eigen aan het bestuur opnemen. Het relatieve belang van die vier taken kan variëren van de ene raad van bestuur tot de andere. "Die verschillen hebben een aanzienlijke impact op de dagelijkse werking van de raad van bestuur", analyseert prof. Daems. De raad van bestuur is een instantie waar nogal wat spanningen kunnen rijzen, aangezien mensen van divers pluimage en uiteenlopende standpunten er samenkomen. "Die spanningen wijzen niet noodzakelijk op een falende organisatie - ook al kan dat soms wel het geval zijn. Zelfs in performante organisaties kan je immers niet vermijden dat er soms wat donderwolken boven de hemel hangen, gezien de verschillende belangen, visies en persoonlijkheden rond de tafel", geeft Herman Daems toe. "Ik stel vast dat de spanningen toenemen als meerdere mensen zich niet aan de rolverdeling houden of zich niet professioneel van hun taak kwijten. Voorzitters die zich als de CEO gedragen of omgekeerd bijvoorbeeld. Je kan die spanningen verzachten als eenieder de rol opneemt die hem of haar is toebedeeld." Goede raad voor de ziekenhuissector, waar de voorzitter van de raad van bestuur nogal eens zelf het ziekenhuis wil leiden en de algemene directie enkel nog een bijrol heeft... Informatie is van primordiaal belang voor een raad van bestuur. De auteur stelt in zijn boek meerdere oplossingen voor die bestuurders kunnen helpen om op de hoogte te blijven van de echte problemen die er in een organisatie rijzen. "Het belangrijkste instrument is wellicht vertrouwen tussen de bestuurders en de directie. Als dat vertrouwen compleet is, zullen de directeurs de bestuurders spontaan informeren over wat er goed loopt en waar de hete hangijzers liggen."Herman Daems, Geheimen van de bestuurskamer. Over corporate governance. LannooCampus, 268 blz.