...

Na de GZA-ziekenhuizen in Antwerpen eind vorig jaar zegde in juni ook het Universitair Ziekenhuis van Gent de klassieke accreditering de wacht aan. Hoofdarts professor Frank Vermassen geeft tekst en uitleg. Naar eigen zeggen gaat het UZ resoluut voor een nieuw "ambitieus kwaliteitsbeleid". Normaal had dit voorjaar een audit plaatsgehad om de NIAZ-Qmentum-accreditering te vernieuwen. De covid-19-pandemie stak daar een stokje voor. "Deze gezondheidscrisis was een kwaliteitstest zonder weerga", stelt prof. Vermassen. "Maar we hadden alles onder controle. Onze voorbereidingen en procedures werkten." Nu maakt men dus van de gelegenheid gebruik om het accrediteringstraject stop te zetten. Het ziekenhuis verwijst naar de zware werkbelasting die daarmee gepaard gaat. De inspanningen zijn ook niet altijd duurzaam en soms ligt de focus te veel op externe profilering in plaats van op interne verbetering. "En aangezien vrijwel alle ziekenhuizen nu geaccrediteerd zijn, verliest het certificaat aan waarde." In het toekomstige kwaliteitsbeleid zoekt het ziekenhuis naar een externe toetsing die beter aansluit bij haar eigenheid en prioriteiten. Frank Vermassen: "Per kwaliteitsdomein - veiligheid, effectiviteit, patiëntgerichtheid... - bepalen we zelf normen. We gaan ook de huidige interne procedures grondig analyseren. Wat geen toegevoegde waarde heeft of gepaard gaat met een onredelijke administratieve last wordt geschrapt. Vanuit risicoanalyses leggen we nieuwe kwaliteitsnormen vast." Het ziekenhuis is bezig met de oprichting van focusgroepen. Het zal ook de zorgprofessionals uit de praktijk ruim bevragen. Vermassen: "Bijvoorbeeld willen we komen tot duidelijke richtlijnen voor de organisatie van morbiditeits- en mortaliteitsbesprekingen. De meeste disciplines hebben dat maar een ziekenhuisbreed kader ontbreekt. Hiervoor leveren we ook systematisch data aan uit incidentmeldingen, outcome-metingen enz." Een ' quality review board' met zorgprofessionals uit de praktijk moet het kwaliteitskader afbakenen en permanent evalueren. Professor Vermassen: "De review board is het coördinerend orgaan. Daarin zetelen eigen mensen, vertegenwoordigers van de patiënten en enkele externen met expertise." Gent legt de nadruk op methodes die bijdragen tot betere klinische resultaten zoals de kwaliteitsindicatoren van VIP2. Hiermee kan men resultaten van veel voorkomende aandoeningen vergelijken. "Het UZ wil echter ook de resultaten van meer gespecialiseerde behandelingen systematisch opvolgen en vergelijken met andere internationale instellingen", verklaart Vermassen. Daarvoor bouwt het ziekenhuis een consortium uit van centra waarmee men nu al samenwerkt in het kader van de Europese Referentienetwerken voor zeldzame ziekten. Ook een eigen kwaliteitskader heeft echter nood aan externe toetsing om blinde vlekken te identificeren en risico's in kaart te brengen. "In het verleden werkten we goed samen met het Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg (NIAZ) en dat willen we blijven doen", dixit Vermassen. "Want een eigen systeem van peer review organiseren is niet kostenefficiënt. Evenmin behoort het tot onze kernactiviteit." Een NIAZ-audit 'nieuwe stijl' schat het kwaliteitsniveau van het ziekenhuis in met de klemtoon op toetsing en risicoanalyse van het kader. Vermassen: "We stappen dus af van het strikte en zeer uitgebreide normenstelsel van NIAZ-Qmentum. Wel kan NIAZ nog steeds een kernset van essentiële normen aanreiken. Tevens behoort een systeemaudit van de wijze waarop het UZ omgaat met kwaliteitsvereisten - en deze implementeert - tot de mogelijkheden." Ondertussen is niet helemaal duidelijk hoe de kwaliteitscontrole in niet-klassiek geaccrediteerde ziekenhuizen zal verlopen. Dokter Dirk Dewolf, administrateur-generaal van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid: "Accreditatie blijft een vrije keuze. Aan de ziekenhuizen die dit stopzetten, kan de toezichthoudende overheid wel vragen hoe de voorziening haar eigen zorgkwaliteit bewaakt en verbetert. Een terugkeer naar de oude werkwijze, systeemtoezicht door de zorginspectie, zien we evenwel niet zitten." NIAZ zelf reageerde in een persmededeling alvast enthousiast: "De eerste accrediteringsgolf bleek het fundament voor kwaliteitsborging. Nu is het tijd voor een volgende stap."