...
"Ik ben er vast van overtuigd dat governance een van de belangrijkste factoren is die het succes van een organisatie verklaren", zegt Hadewig De Corte, directeur van de Kliniek Sint-Jan in Brussel en al jarenlang lid van Guberna, het Belgische Instituut voor Bestuurders. "Als gevolg van een aantal slechte beslissingen die men bepaalde mandatarissen in bepaalde zorginstellingen verwijt, wordt vandaag aanbevolen om raden van bestuur te professionaliseren. We moeten echter ook geen nieuwe regels opleggen die de echte problemen van het bestuur niet zouden oplossen."Het bestuur van een organisatie, vervolgt Hadewig De Corte, bestaat uit drie organen: de Algemene Vergadering (AV), de Raad van Bestuur (RvB) en het Directiecomité. Deze organen hebben uiteraard elk een verschillende rol. De AV bestaat uit de oprichters, de basisaandeelhouders. Ze hebben beperkte competenties omschreven door de wet. Hun belangrijkste verantwoordelijkheid is de benoeming van de raad van bestuur (RvB)."De Raad van Bestuur heeft drie rollen: de raad definieert de strategie, delegeert het dagelijkse beheer, duidt een leidend team aan en controleert de uitvoering van de strategie. Het directiecomité is verantwoordelijk voor de uitvoering en het dagelijks beheer. Op papier is de taakverdeling relatief eenvoudig. De problemen beginnen wanneer men verschillende rollen gaat mengen. Wanneer een beheerder wordt aangesteld, zelfs als de benoeming gekoppeld is aan een politieke structuur of een organisatie, heeft hij een persoonlijke verantwoordelijkheid voor het welzijn van de organisatie die hij vertegenwoordigt. Dit is ook de reden waarom de beheerder op civiel niveau verzekerd is.""De raad van bestuur houdt er een collegiale werkwijze op na, een bestuurder is m.a.w. solidair met de beslissingen van de RvB. Als een bestuurder die door een partij benoemd is, de belangen van die partij boven die van de instelling dat hij mee beheert zou plaatsen, maakt hij een fout als bestuurder. In dat geval is er een reëel belangenconflict dat schadelijk is voor de instelling. Zo is het in mijn ogen ook ondenkbaar dat een persoon die directeur is in een ziekenhuis via zijn bedrijf diensten of goederen aan het ziekenhuis zou verkopen. Een ander voorbeeld: een consultant kan niet tegelijk ziekenhuisbestuurder zijn, en door hetzelfde ziekenhuis betaald worden voor zijn activiteiten als consultant.Hadewig De Corte is ook van mening dat de RvB van een ziekenhuis divers moet zijn in zijn samenstelling (advocaat, verzorger, financieel manager...) en een minimum aan leden moet omvatten die onafhankelijk zijn van de structuur. De directeur beveelt ook aan dat een derde van de bestuursleden van een ziekenhuis arts is. "De RvB moet over medische kennis beschikken en op de hoogte zijn van de 'diensten' die de instelling levert. Het ideaal is dat artsen/bestuurders niet in het ziekenhuis werken dat ze mee besturen. Ziekenhuisartsen hebben overigens ook hun eigen bestuursorgaan, de Medische Raad, die een reeks bevoegdheden heeft die zijn vastgelegd door de wet op de ziekenhuizen. Daar hebben ze een stem en zo kunnen ze het ziekenhuis mee beheren."De directeur benadrukt ook het belang van de vertegenwoordiging van vrouwen in besluitvormende organen. Uit een onderzoek van Artsenkrant in 2017 (AK nr. 2.486) blijkt dat vrouwen nog altijd een minderheid vormen in de RvB, in de medische raden en ook bij de diensthoofden."'Governance is voor een organisatie een middel om te slagen, het is geen doel op zich. Men moet dus geen al te rigide regels opleggen voor de samenstelling van de raad van bestuur, omdat die moet worden samengesteld op basis van de prioriteiten en de strategie van de instelling", zegt de directeur van de Kliniek Sint-Jan.Voor Hadewig De Corte moet een ziekenhuisbestuurder ten minste aan drie criteria voldoen. Ten eerste moet hij bekend zijn met zijn rol in het bestuur en met de rol van het specifieke bestuur waarvan hij deel uitmaakt, bijvoorbeeld de Medische Raad. Ten tweede moet hij bekend zijn met het ziekenhuis waar hij een mandaat heeft en met de ziekenhuissector in het algemeen. "Deze kennis kan worden verkregen door een opleiding binnen of buiten het ziekenhuis", zegt de directeur. "Ten derde moet de bestuurder zich ook kritisch ingesteld en constructief opstellen. Hij moet het hele team ondersteunen."De vergoeding van de bestuurder moet redelijk zijn. "Om deze vergoeding vast te leggen, volstaat het om de gegevens in benchmarking voor de commerciële en nietcommerciële sectoren te raadplegen. Misbruik in de beloning van bestuurders wordt wel eens aan de kaak gesteld, maar daarom moet men nog niet besluiten om ze niet te betalen. Vaak dekken de emolumenten/extralegale voordelen nauwelijks de verantwoordelijkheden van de bestuurders. Je moet ze vergoeden volgens de geplogenheden van de markt. De raad van bestuur moet in zijn schoot over medische competenties beschikken en moet de diensten die de instelling levert, kennen."