...

Tot voor kort werden de meeste Vlaamse ziekenhuizen geaccrediteerd door het Amerikaanse JCI of het Nederlandse Qualicor Europe (voorheen NIAZ). De jongste jaren vonden nogal wat directies de meerwaarde echter te gering en ze stapten eruit. Sommigen, zoals UZ Gent of AZ Delta Roeselare, begonnen aan de uitwerking van een eigen kwaliteitssysteem. Een belangrijk deel van de Vlaamse ziekenhuizen, 19 om precies te zijn, werkten echter van bij de opstart in 2021 mee aan het FlaQuM kwaliteitsmodel. Sinds begin dit jaar zijn er zelfs al 23 ziekenhuizen bij aangesloten. FlaQuM 2.0 vertrekt vanuit een multidimensionaal kwaliteitsmodel. Het streeft vanuit een gedeelde visie en co-creatie met de ziekenhuizen naar duurzame maturiteit. Belangrijk is dat men technische dimensies van kwaliteit - veiligheid, toegankelijk, enz. - tracht te combineren met basiswaarden voor goede zorg. Met dat laatste wordt bijvoorbeeld empathie, vriendelijkheid, waardigheid, respect, enz. bedoeld. Op basis van meer dan 16.000 vragenlijsten ontwikkelde het LIGB een 'Quickscan', een online tool om patiënten-, naasten- en medewerkerszorg in kaart te brengen. De eerste lijn werd daarbij betrokken. Dat resulteert in een waaier aan gegevens vanuit een 'multistakeholderperspectief'. Die informatie wordt verwerkt in een feedback- en benchmarkrapport. De ziekenhuizen van het consortium krijgen er inzage in. Uit administratieve data worden ook harde klinische kwaliteitsindicatoren afgeleid. De combinatie van harde en zachtere indicatoren stelt het ziekenhuis in staat om hun prioriteiten en hun ambitieniveau te bepalen. In een volgende fase initieert men een verandertraject dat gebruik maakt van het gevalideerde FlaQuM co-creatiemodel. Dat is opgebouwd uit zes 'drivers' zoals kwaliteitscultuur, -context, -leiderschap, enz.- en 19 bouwstenen. Bouwstenen zijn bijvoorbeeld organisatiekenmerken, continu leren en innoveren, communicatie, enz. Doel is kwaliteit duurzaam te integreren in de dagelijkse werking. Het co-creatiemodel leidde tot twee nieuwe tools. Met name is er vooreerst de co-creatie sneltest waarmee de implementatiestatus van het systeem op team- of organisatieniveau in kaart wordt gebracht. Daarnaast beschrijft het maturiteitsmodel - dat in co-design met de FlaQuM- organisaties ontwikkeld wordt - op organisatieniveau voor de 19 bouwstenen vijf maturiteitsniveaus. Zo bouwt elk lid mee aan het toekomstige Vlaamse kwaliteitsbeleid. Publicatie van alle modellen in internationale peer-reviewed tijdschriften is voorzien. Zeker naar de artsen toe is het belangrijk om zo de evidentie achter de modellen te bewijzen. Bedoeling is dat het co-creatiemodel, de sneltest en het maturiteitsmodel transparante informatie geven die bij inspecties of audits gemakkelijk kunnen worden toegelicht. Voorjaar 2023 werken de FlaQuM-ziekenhuizen samen verder aan de ontwikkeling van kwaliteitsstandaarden bovenop het eisenkader van de zorginspectie. Zo leggen de FlaQuM-ziekenhuizen de lat nog hoger. Essentieel is de betrokkenheid van elk ziekenhuis bij FlaQuM. Het 'hart' van het consortium is daarbij de FlaQuM Coördinatoren Intervisie (FCI), een maandelijkse vergadering waaraan een stafmedewerker of directielid van elk ziekenhuis deelneemt. Daarnaast bepaalt een werkgroep FlaQuM Directies (WFD) de strategie en het budgetbeheer. Directieleden stemmen af over beleidsvraagstukken - gebruik van data, kwaliteitscultuur, samenwerking met externe partners, inzet van middelen, enz. Benadrukt wordt dat FlaQuM niet louter een academische oefening is. Men werkt concreet samen aan een duurzaam kwaliteitsbeleid op basis van wetenschappelijk onderbouwde modellen en instrumenten. Dat laat elk ziekenhuis toe om op eigen tempo gestructureerd naar een haalbaar maturiteitsniveau te groeien in functie van de eigen context, cultuur, enz.