...

Tot voor enkele jaren waren Vlaamse ziekenhuizen massaal geaccrediteerd via het Amerikaanse JCI of het Nederlandse Qualicor Europe (het vroegere NIAZ). Dat is tegenwoordig wel even anders. Als eerste groep zette GZA in december 2019 haar samenwerking met JCI stop. Hoewel ook nu nog heel wat ziekenhuizen een JCI- of Qualicor-accreditatie op zak hebben, zijn er toch ook een hele rits die andere wegen bewandelen. Hoe moet het nu verder? Eigenlijk was het de bedoeling dat de Vlaamse overheid opnieuw systeemtoezicht zou organiseren. Maar dat had men al vele jaren eerder opgegeven ten voordele van de accreditering. En dus kwam er in de praktijk vanaf december 2019-2021 niet direct iets in de plaats. Voormalig Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Wouter Beke (CD&V) nam zijn tijd om het kwaliteitsbeleid te hertekenen. Hij kwam ermee naar buiten in een omzendbrief naar de ziekenhuizen in december 2021. Bedoeling was/is, zo staat er te lezen, om een drietrapsraket te lanceren. Vooreerst blijft de inspectie bestaan. Sterker, ze wordt verruimd. Het gaat dan met name over onaangekondigd nalevingstoezicht waarvoor men het Generieke Eisenkader (GEK) ontwikkelde. Dat wordt bij elke inspectie gebruikt. Daarnaast blijft publieke rapportering behouden en deelname wordt zelfs een verplichting. Vanuit het standpunt van de patiënt is dat zonder meer een goede zaak. En ten derde, aldus de brief, kunnen ziekenhuizen de accreditatie stopzetten. Systeemtoezicht kan of wil de overheid niet meer opstarten. Wel zou elk ziekenhuis in 2023 klaar moeten zijn voor een 'externe toetsing van het eigen kwaliteitssysteem'. Voorlopig blijft het koffiedik kijken. Hoe de externe toetsing zal gebeuren en wie ze zal uitvoeren, is onduidelijk. Ook welke kaders ervoor komen en wanneer de toetsing zal plaatsvinden, is nog onbekend. Als de Vlaamse overheid de externe toetsing nog in 2023 wil uitvoeren, moet ze het volledige plan wel rond hebben voor de zomer. Wetenschappelijk onderzoek plaatst ondertussen wel serieuze vraagtekens bij de ziekenhuisaccreditatie. In de wandelgangen leven er - zeker bij artsen - sowieso heel wat klachten. Het accreditatieproces heet administratief log te zijn en tijd- en geldverslindend. Ziekenhuisspecialisten vragen zich ook af of het werkelijk tot duurzame kwaliteitsverbetering leidt. Duidelijk is alleszins dat met uitschieters tot 2,5miljoen euro voor een eerste accreditatie dat gewoon peperduur is. Zeker als blijkt dat de impact op de klinische outcome op dit moment onbewezen is. Accreditatie leidt wel tot een betere opvolging van processen en procedures. Op zich is dat natuurlijk belangrijk. Het helpt karikaturen de wereld uit, genre de chirurg die het verkeerde been amputeert. Verder zou herhaalde accreditatie een kwaliteitscultuur ingang doen vinden.