Ziekenhuizen naar de beurs

De Chirec-ziekenhuisgroep beursgenoteerd? Sint-Vincentius of een ander ziekenhuis naar de beurs? Onmogelijk en ondenkbaar? In andere delen van de wereld kan het wel, meer bepaald in Azië, Zuid-Afrika of de Verenigde Staten.De New York Stock Exchange telt een tiental ziekenhuisgroepen die, net als een hotelketen, soms honderden vestigingen vertegenwoordigen. De Hospital Corporation of America (HCA), nummer één wereldwijd, omvat 185 ziekenhuizen en 119 chirurgische eenheden en beheert meer dan 1.000 andere gezondheidscentra. De groep biedt werk aan bijna 250.000 mensen, heeft een omzet van 46,68 miljard dollar (2018) en is goed voor meer dan 43 miljard op de New York Stock Exchange.Dat ziekenhuizen zich profileren als kapitalistische ondernemingen klinkt aan deze kant van de Atlantische Oceaan een beetje raar. Een andere verrassing is er voor de investeerders, en dat is het 'gedrag' van de aandelen. Men zou denken dat het om defensieve aandelen gaat, net zoals dat het geval is bij farmaceutische en aanverwante bedrijven omdat de zorgmarkt a priori amper bepaald wordt door de economische conjunctuur. Bij aandelen van Amerikaanse ziekenhuizen is het tegendeel waar. Het HCA-aandeel noteerde de afgelopen 52 weken extreme koersen van 101 en 147 dollar. Dat is een aanzienlijk verschil, een speculatief aandeel waardig.Het debat over Medicare, de ziekteverzekering van de overheid in de Verenigde Staten, zorgde voor een heuse omwenteling en dat niet alleen in de zorg. Op 16 april jl. liet Dave Wichmann, CEO van United Health, een privéverzekering met 50 miljoen leden, zich choquerende - negatieve - uitspraken over Medicare ontvallen. De hele beurs valt meteen in zwijm en het HCA-aandeel daalt in één klap met 10%, van 127 naar 114 dollar met name, en in vier dagen zelfs met 16,5%. Amerikaanse ziekenhuisaandelen zijn onderhevig aan aanzienlijke schommelingen die aandelen uit andere landen niet kennen, zoveel is duidelijk.We geven u een kort overzicht van een paar van dergelijke grote beursgenoteerde ziekenhuisgroepen zodat u kunt kennismaken met een minder goed gekende en soms best verrassende wereld.HCA heeft een bewogen geschiedenis. Het bedrijf werd opgericht in Nashville, Tennessee en doet een jaar later zijn intrede op de beurs van New York. Door die notering kan de ziekenhuisgroep heel wat aankopen doen zodat het bedrijf in 1988 niet minder dan 5,1 miljard dollar waard is.Dat was in elk geval de prijs die Thomas Frist junior, zoon van de oprichter, lanceerde voor een overname. HCA gaat echter opnieuw naar de beurs in 1992. Voor goed dit keer? Nee. In 2006 zet Kohlberg Kravits Roberts (KKR), de koning van de overname van megabedrijven, samen met Baine Capital, een beleggingsbedrijf in Boston, zijn zinnen op HCA voor een bedrag van 33,6 miljard. Maar in maart 2011 zet het bedrijf opnieuw de stap naar de beurs. Zelfs in de Verenigde staten is zo'n heen-en-weergang ongewoon.Afgezien van het bewogen parcours, maakt HCA nogal wat beleggers gelukkig. Bij de beursgang in maart 2011 was een aandeel 30 dollar waard, een vierde van de huidige koers. De groep is bijzonder winstgevend met een nettomarge van 8,1%. Noteren we ook dat in 2007 HCA haar Zwitserse ziekenhuizen verkoopt om de aanwezigheid in Groot-Brittannië te kunnen versterken. Daar bezit het bedrijf onder meer het London Bridge Hospital en het Princess Grace Hospital.Universal Health Services (UHS), de tweede Amerikaanse ziekenhuisgroep, is dankzij de overname van Cygnet Health Care in 2014, ook present in Groot-Brittannië met tientallen ziekenhuizen voor mentale aandoeningen. UHS heeft in het totaal 'slechts' 27 ziekenhuizen, 350 zorgcentra en 87.000 werknemers. De aandelen van UHS kenden de afgelopen 52 maanden extreme beurskoersen van 109 en 142 dollar, terwijl die koers een 30-tal jaar geleden amper 30 dollar bedroeg. Dat beursprofiel leunt nauw aan bij dat van HCA. Het is wel een beetje lager wat de balans betreft, met een omzet van 10,77 miljard in 2018. De nettomarge bedraagt 7,3%.Aan de andere kant van de wereld, in Maleisië, dook een andere gigant op. IHH Healthcare Berhad werd opgericht in 2010, ging naar de Beurs in 2012, is meer dan tien miljard dollar waard, telt meer dan 60.000 werknemers en 84 ziekenhuizen in elf landen: in Maleisië en Singapore, maar ook in China, India, Turkije, Abu Dhabi, Bulgarije en Nederland. Daar opende de groep het Acibadem International Medical Center in maart 2017 in Amsterdam. En er is ook een link met België: in augustus 2018 plaatste IHH een bestelling bij de Waalse producent van protontherapiesystemen IBA.Het protontherapiecentrum in Singapore zou de deuren openen in 2021. En er is een 'valse' link met België: IHH verwierf 31% van Fortis, maar het ging om Fortis Healthcare, een Indiase ziekenhuisgroep. Nog altijd in Azië is Bangkok Dusit Medical Services een andere wereldwijde gigant met een marktkapitalisatie van 12,8 miljard dollar. Het bedrijf beheert 45 ziekenhuizen in Thailand en twee in Cambodja.Australië heeft ook zijn gigant, Ramsay Health Care, goed voor 9,2 miljard dollar. Het bedrijf telt zowat 70 ziekenhuizen in het thuisland, maar is ook present in Azië en in Europa. Zo heeft RHC 34 ziekenhuizen en zorgcentra in Groot-Brittannië en via haar filiaal Générale de Santé, is Ramsay Health Care nummer één in Frankrijk.Het bedrijf nam, met de steun van Crédit Agricole Assurances, het voormalige filiaal van het conglomeraat Générale des Eaux over. Dat filiaal is goed voor 28.000 werknemers in Frankrijk, verspreid over 140 instellingen die onder meer gespecialiseerd zijn in de geestelijke gezondheidszorg. Vorig jaar versterkte Ramsay zijn aanwezigheid in Frankrijk met de overname van Capio, een Zweedse groep met 22 vestigingen. Na die overname versterkte Ramsay zijn positie in Scandinavië en Duitsland, met meer dan 160 zorginstellingen. Doel bereikt: het bedrijf wilde een paneuropese leader worden in de zorg en in de privézorgsector.En dan is er nog Zuid-Afrika met niet minder dan drie van de 15 grootste ziekenhuisgroepen wereldwijd. Mediclinic International is de eerste groep met iets meer dan 100 ziekenhuizen en 31.500 personeelsleden. Daarnaast is Mediclinic ook actief in buurland Namibië, in de Emiraten en in Zwitserland. Met 18 ziekenhuizen en 9.500 werknemers is de Hirslanden Private Hospital Group zelfs nummer één in Zwitserland. Mediclinic heeft overigens ook 29,9% in handen van de Spire Healthcare Group die een 50-tal zorginstellingen in Groot-Brittannië telt.Het bestaan van beursgenoteerde ziekenhuizengroepen is voor niet-specialisten misschien een verrassing, net zoals hun aanwezigheid op de Europese markt.