...

Heel wat ziekenhuizen en andere zorgvoorzieningen die ook eigenaar zijn van de gebouwen waarbinnen de zorgverlening aan patiënten gebeurt, maken tegenwoordig de overweging om de gebouwen onder te brengen in een andere juridische entiteit. Deze laatste stelt vervolgens de 'overgenomen' gebouwen opnieuw ter beschikking van de entiteit die de zorgactiviteit voor zijn rekening neemt. In vijf vragen en antwoorden leggen wij u uit waarom zo'n opsplitsing zinvol kan zijn en wat dit precies inhoudt. Er kunnen in de praktijk meerdere redenen zijn om tot zo'n opsplitsing tussen de gebouwen en de zorgverlening over te gaan. Zo kan het bijvoorbeeld gebeuren dat er in het kader van een samenwerking met andere zorgverleners of een fusie ook een oplossing gezocht wordt voor de gebouwen die eigendom zijn van een van de ziekenhuizen die gaan samenwerken. Daarnaast kunnen er ook organisatorische of financiële redenen zijn om aan zo'n opsplitsing te denken, bv. een kostenbeperking. Verder kan een opsplitsing bijvoorbeeld in overweging worden genomen omdat men als 'onderneming' de gebouwen wil veilig stellen voor het bedrijfsrisico dat verband houdt met de zorgverlening op zich. Of misschien wordt wel enkel de grond overgedragen en is het de bedoeling dat de entiteit waarnaar de overdracht gebeurt daarop een gebouw opricht. De redenen voor een opsplitsing kunnen dus verschillen van ziekenhuis tot ziekenhuis. Hou er wel rekening mee dat als u met de opsplitsing alleen tot doel zou hebben om belastingen te ontwijken, u een aanzienlijk risico loopt. Men zou kunnen oordelen dat er sprake is van een fiscaal misbruik waardoor u alsnog bijvoorbeeld btw, registratierechten enz. riskeert te moeten betalen. Bovendien loopt u dan het risico om bovenop de eigenlijke belastingsaanslag ook nog eens allerhande boetes en intresten te moeten betalen. U zal dan ook moeten aantonen dat de opsplitsing is ingegeven door andere motieven dan enkel maar het ontwijken van belastingen. Een stevig dossier kan u daarbij helpen. Als er een lening werd aangegaan voor de aankoop, bouw of verbouwing van de onroerende goederen die u naar een andere entiteit wil overbrengen, dan is het belangrijk om voorafgaand aan de constructie die u wil opzetten af te stemmen met de bank of instelling die het krediet verstrekte. Die zal nu eenmaal de zekerheid willen dat het krediet verder correct zal worden afbetaald (of dat dit dadelijk terugbetaald wordt). De kredietverlener zal ook willen dat waarborgen die werden gegeven voor het krediet niet in het gedrang komen en dat die niet 'verdwijnen'. De bankier zal dus zijn 'zegen' moeten geven met wat u voornemens bent om te doen. Hou er bovendien rekening mee dat het voor de entiteit die de onroerende goederen overdraagt naar een andere entiteit naar de toekomst wel eens moeilijker kan worden om nog nieuwe kredieten aan te gaan. Het overgaan van de gebouwen naar een andere entiteit kan nu eenmaal een invloed hebben op de kredietwaardigheid van de entiteit die de gebouwen uit haar patrimonium laat verdwijnen waardoor kredietverleners minder geneigd kunnen zijn na de transactie nog nieuwe leningen toe te staan. Werden er van bepaalde instanties subsidies bekomen voor het kopen, bouwen of verbouwen van de onroerende goederen, dan is het aangewezen ook daar na te vragen wat de eventuele gevolgen zijn van de opsplitsing waarbij de gebouwen worden ondergebracht in een andere entiteit. Op die manier kunt u vermijden dat naderhand blijkt dat de subsidies deels of volledig moeten worden terugbetaald. Als u de gebouwen wil overdragen naar een andere entiteit, dan bestaan daarvoor meerdere werkwijzen. Zo zouden de gebouwen vooreerst tegen betaling van een overeen te komen prijs kunnen worden overgedragen. In de praktijk is dit echter geen gebruikelijke werkwijze. De overdracht zal integendeel meestal wat men noemt 'om niet' gebeuren (lees: zonder dat er een tegenprestatie is en/of een prijs moet worden betaald). Een vzw kan zo'n overdracht om niet bijvoorbeeld doen aan een andere vzw (of een andere non- profitorganisatie) op voorwaarde dat het belangeloze doel van beide verenigingen gelijkaardig is of in elkaars verlengde ligt. De entiteit die de goederen aan een andere entiteit overdraagt hoeft daarbij overigens niet noodzakelijk de volle eigendom van de goederen over te dragen. Er zijn bijvoorbeeld ook denkpistes waarbij er gewerkt wordt met een recht van opstal dat wordt gegeven of met bijvoorbeeld een erfpachtconstructie. Of misschien wordt wel enkel een grond ingebracht waarbij de entiteit waarin dat gebeurt vervolgens op die grond gebouwen opricht. De meeste gebruikte werkwijze om zo'n overdracht om niet te doen bestaat er in dat een vzw gebruik maakt van een zogenaamde inbreng om niet van algemeenheid of bedrijfstak. Hierbij worden dan de gebouwen ingebracht om niet in een nieuwe entiteit terwijl de zorgverlening in de bestaande entiteit blijft. Zowel de activa als de passiva (bijvoorbeeld de kredieten) die verband houden met de overgedragen bedrijfstak gaan dan over op de nieuwe entiteit. In dat geval zal het personeel dat verbonden is met de bedrijfstak die wordt overgedragen mee moeten overgaan. Ook andere werkwijzen zijn in principe denkbaar. Zo kan een vzw bijvoorbeeld ook kiezen voor een volledige splitsing. Hierbij wordt het volledige vermogen van de vzw gesplitst over twee of meer 'nieuwe' entiteiten. De oude vzw houdt dan op te bestaan, wat als alleen de gebouwen moeten worden overgedragen een minder aangewezen werkwijze is. U kunt daarnaast ook nog kiezen voor een zuiver contractuele werkwijze. Indien u de gebouwen en het beheer wil onderbrengen in zo'n andere entiteit, dan is het vanzelfsprekend nodig om zo'n nieuwe entiteit op te richten. U kunt deze nieuwe entiteit verschillende vormen laten aannemen. Zo zou u dat vooreerst kunnen doen in de vorm van een vzw.Andere vormen die bijvoorbeeld in aanmerking zouden kunnen komen zijn bijvoorbeeld een stichting of een coöperatieve vennootschap. Eens de gebouwen werden overgedragen aan een nieuwe entiteit, is het allicht de bedoeling dat die de gebouwen terug ter beschikking stelt van de entiteit die ze aan haar overdroeg (of aan de nieuwe organisatie die in het kader van een fusie werd opgericht). Ook hier bestaan er verschillende mogelijkheden om deze doelstelling te bereiken. Zo kan er bijvoorbeeld worden gewerkt met een huurovereenkomst waarbij de entiteit waarin de zorgverlening zit het gebouw huurt van de entiteit waarin het gebouw werd ingebracht. Andere denkpistes zijn bijvoorbeeld een btw-lease, een terbeschikkingstelling of onroerende verhuur met btw-optie enz. Het is dan ook belangrijk om de voor uw organisatie meest geschikte werkwijze te bepalen en vervolgens de juiste contracten te laten opstellen. Zorg er daarbij voor dat goed wordt nagedacht over de duur en looptijd van de contracten, de eventuele vergoedingen die moeten worden betaald, de rechten en de plichten van de respectieve partijen bij de overeenkomst en diens meer. Elk contract is dan ook maatwerk en dient te worden afgestemd op de concrete omstandigheden. Indien u effectief tot een overdracht van de gebouwen naar een andere entiteit wil overgaan, dan komt daar heel wat bij kijken. Er dient dus allicht een nieuwe entiteit te worden opgericht. Er moet een werkwijze om de overdracht te doen worden uitgedacht. En er moeten contracten worden opgesteld onder andere om de gebouwen na de overdracht opnieuw te laten gebruiken door de entiteit die ze overdroeg. Er kunnen ook gevolgen zijn voor het personeel dat 'verbonden' is aan de gebouwen. Bovendien moeten de fiscale gevolgen van de overdracht in kaart worden gebracht. Het is dan ook belangrijk gespecialiseerde hulp in te roepen om dit alles voor te bereiden en uit te werken. De financiële en fiscale gevolgen van een slecht uitgewerkte constructie kunnen namelijk bijzonder groot zijn.