Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg bracht vorige week een rapport uit over de ziekenhuiscapaciteit en de concentratie van bepaalde zorgopdrachten. Volgens de analyse van het KCE zullen er in 2025 ongeveer 9.300 erkende ziekenhuisbedden te veel zijn.
Er is nu al een overcapaciteit van rond de 7.000 bedden. Omdat ziekenhuisopnamen steeds korter worden en men ook steeds meer zoekt naar alternatieven voor een klassieke opname, zal het 'overschot' aan bedden nog toenemen.
Dagopname
Maar het KCE plaatst deze vaststelling binnen een ruimere context. Tegelijk zou het aantal dagopnamen tegen 2025 met een derde moeten toenemen. Dat vraagt grotere capaciteit, meer financiële incentives en een betere verpleegkundige omkadering. Wat dat laatste betreft wijst het KCE er bovendien op dat in Belgische ziekenhuizen een verpleegkundige gemiddeld 11 patiënten verzorgt, terwijl het Europese gemiddelde 8 patiënten is.
Het rapport stipt bovendie aan dat het beter is niet alle 'overtollige' erkende bedden af te bouwen, maar een reserve achter de hand te houden van bijna 3.500 bedden. Vanaf 2030 zullen de effecten van de vergrijzing immers duidelijker gaan doorwegen.
Ziekenhuizen zijn ondertussen al begonnen bedden om te zetten in G-bedden en S-bedden. Het beleid moet dat koppelen aan meer alternatieve opvangmogelijkheden voor geriatrische en chronische patiënten buiten het ziekenhuis. Er moet onder meer ook meer ingezet worden op de geriatrische liaison.
Zorgopdrachten
Het KCE onderzocht in het rapport op vraag van de minister van Volksgezondheid tegelijk de benodigde capaciteit voor een aantal zorgopdrachten: kraamklinieken, radiotherapiecentra en complexe chirurgie bij pancreas-, slokdarm- en longkanker.
Volgens het KCE kunnen er tegen 2025 rond de duizend bedden in kraamklinieken geschrapt worden - kraamafdelingen waar niet minstens 400 bevallingen per jaar plaatsvinden moeten effectief de deuren sluiten, vindt het Kenniscentrum. Het bekijkt ook scenario's waarin dat minimum op 500, 600 en 700 gebracht. Bij een minimumaantal van 700 bevallingen per jaar zouden 41 kraamafdelingen verdwijnen.
Er is, zegt het KCE, in België plaats voor 25 radiotherapiecentra. Complexe ingrepen bij pancreaskanker zouden maar kunnen gebeuren in 2 tot 13 centra (afhankelijk van het vooropgestelde minimum voor bepaalde ingrepen), bij slokdarmchirurgie in 4 tot 5 centra, en bij longkanker in 23 centra.
Artsensyndicaat waarschuwt voor ontmenselijking
Bvas begrijp wel dat men niet ongebreideld kan blijven investeren in ziekenhuizen om overcapaciteit te creëren. Maar de voorstellen van het KCE leiden tot een slagveld, aldus het syndicaat. Patiënten worden daar het slachtoffer van maar ook artsen.
Universiteiten blijven immers chirurgen, gynaecologen en radiotherapeuten opleiden. Maar een gynaecoloog wordt niet in een handomdraai een geriater wanneer men de kraamkliniek sluit en de geriatrieafdeling uitbreidt.
Als de federale minister van Volksgezondheid plannen maakt om het ziekenhuislandschap te hervormen, moet ze meteen maar overleg plegen met de Gemeenschapsministers die bevoegd zijn over de artsenopleiding.
Het KCE-rapport 289A vindt u op www.kce.fgov.be