De context: binnenkort stemt de plenaire vergadering van de Kamer over een wetsontwerp dat als doel heeft de WUG (Wet op de Uitoefening van de Gezondheidszorgberoepen) te wijzigen. Door de wetswijziging zullen studenten die vanaf volgend academiejaar instappen in de driejarige HBO5-opleiding verpleegkunde (graduaat) voortaan afstuderen als 'basisverpleegkundige'. Wie instapt in de vierjarige bacheloropleiding, zal afstuderen als 'verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg' (VVAZ). Basisverpleegkundigen kunnen autonoom handelen, maar enkel voor niet- complexe zorg. In complexe zorgsituaties moeten ze onder leiding werken van de VVAZ of een arts.

Door dit onderscheid te 'formaliseren', wil minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke een antwoord bieden op de bekommernissen van de EU met betrekking tot de HBO5-opleiding verpleegkundige in de Vlaamse Gemeenschap. Deze opleiding voldoet volgens Europa kort gesteld niet aan de nodige opleidingsvereisten opdat afgestudeerden in andere lidstaten van de Europese Unie als verpleegkundige aan de slag kunnen. De bacheloropleiding voldoet wel aan de Europese voorwaarden.

Knelpuntberoep

Op het wetsontwerp, dat eind maart door de ministerraad goedgekeurd werd, kwam al heel wat reactie. Zoals het gegeven dat de wetswijziging niets verandert aan de niet-EU-conformiteit van de HBO5-opleiding.

Vandenbroucke zelf vindt het "belangrijk" om zowel de graduaats- als de bacheloropleiding te "valoriseren", gezien de "nood aan zorgverleners nu al ontzettend groot is en nog groter zal worden, in het bijzonder aan zorgverleners met een verscheidenheid aan profielen", zo staat op zijn website.

Eerder reageerde Zorgnet-Icuro bij monde van gedelegeerd bestuurder Margot Cloet ook dat het "belangrijk [is] om iedereen aan boord te kunnen houden en de instroom niet te belemmeren. Verpleegkundige prijkt helemaal bovenaan de VDAB-lijst van knelpuntberoepen. We hebben gigantisch veel verpleegkundigen te kort. De HBO5-opleiding is voor bepaalde jongeren een haalbaarder optie dan een langere bacheloropleiding."

Preventie en digitalisering

Met de stemming in het vooruitzicht, reageert Voka Health Community in een nota dat er "vandaag geen verpleegkundigentekort is". "Integendeel: we hebben 36% meer actieve verpleegkundigen dan het EU-gemiddelde (11,07 vs. 8,13 verpleegkundigen per 1.000 inwoners)." Het kennis- en netwerkplatform voor de zorgsector baseert zich daarvoor op cijfers van de Oeso uit 2018.

VHC verwijst eveneens naar Oeso-gegevens wanneer zij stelt dat verpleegkundigen in ons land - "in ziekenhuizen en daarbuiten" - "zeer goed" worden betaald. "Het is een uitdaging om in Europa een land te vinden waar verpleegkundigen beter worden vergoed dan in België." Dus, zo stelt VHC, waar komt die personeelscrisis dan vandaan?

In de nota herhaalt VHC haar welbekende discours dat België meer moet inzetten op preventie om het aantal ziekenhuisopnames te doen dalen en zo ook de behoefte aan verpleegkundigen. Daarnaast wijst VHC erop dat in andere landen "niet-essentiële taken" (papierwerk, registratie, hygiëne...) worden uitgevoerd door ondersteunende beroepen of geautomatiseerd zijn. De oplossing volgens VHC? Breder rekruteren dan enkel erkende zorgberoepen, en investeren in digitalisering.

Bekwaam is bevoegd

Tot slot is het volgens Voka "essentieel" om te evolueren van 'bevoegd naar bekwaam' naar 'bekwaam is bevoegd'. Voor de huidige HBO5-studenten en reeds actieve verpleegkundigen verandert er door de wetswijziging niets. "Dat betekent concreet dat nog zo'n 40 jaar verpleegkundigen die een zeer beperkte opleiding kregen als dusdanig actief zullen zijn in onze gezondheidszorg", zegt VHC. Dat noemt het kennisplatform 'bevoegd is bekwaam'.

Nog volgens VHC moeten we ons eerder enten op Nederland: daar geldt 'bekwaam is bevoegd'. "Als je het kan en het met de nodige voorzichtigheid uitvoert, dan mag je het doen, tenzij het dan alsnog risicovol is." Een dergelijke houding zorgt er volgens VHC voor dat je zorgpersoneel veel flexibeler kan inschakelen.

Over het algemeen zal de shift van 'bevoegd is bekwaam' naar 'bekwaam is bevoegd' taken naar zorgondersteuners verschuiven en verpleegkundigen toelaten om op hun kerntaken te focussen, zo besluit de nota.

De context: binnenkort stemt de plenaire vergadering van de Kamer over een wetsontwerp dat als doel heeft de WUG (Wet op de Uitoefening van de Gezondheidszorgberoepen) te wijzigen. Door de wetswijziging zullen studenten die vanaf volgend academiejaar instappen in de driejarige HBO5-opleiding verpleegkunde (graduaat) voortaan afstuderen als 'basisverpleegkundige'. Wie instapt in de vierjarige bacheloropleiding, zal afstuderen als 'verpleegkundige verantwoordelijk voor algemene zorg' (VVAZ). Basisverpleegkundigen kunnen autonoom handelen, maar enkel voor niet- complexe zorg. In complexe zorgsituaties moeten ze onder leiding werken van de VVAZ of een arts. Door dit onderscheid te 'formaliseren', wil minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke een antwoord bieden op de bekommernissen van de EU met betrekking tot de HBO5-opleiding verpleegkundige in de Vlaamse Gemeenschap. Deze opleiding voldoet volgens Europa kort gesteld niet aan de nodige opleidingsvereisten opdat afgestudeerden in andere lidstaten van de Europese Unie als verpleegkundige aan de slag kunnen. De bacheloropleiding voldoet wel aan de Europese voorwaarden. Op het wetsontwerp, dat eind maart door de ministerraad goedgekeurd werd, kwam al heel wat reactie. Zoals het gegeven dat de wetswijziging niets verandert aan de niet-EU-conformiteit van de HBO5-opleiding. Vandenbroucke zelf vindt het "belangrijk" om zowel de graduaats- als de bacheloropleiding te "valoriseren", gezien de "nood aan zorgverleners nu al ontzettend groot is en nog groter zal worden, in het bijzonder aan zorgverleners met een verscheidenheid aan profielen", zo staat op zijn website. Eerder reageerde Zorgnet-Icuro bij monde van gedelegeerd bestuurder Margot Cloet ook dat het "belangrijk [is] om iedereen aan boord te kunnen houden en de instroom niet te belemmeren. Verpleegkundige prijkt helemaal bovenaan de VDAB-lijst van knelpuntberoepen. We hebben gigantisch veel verpleegkundigen te kort. De HBO5-opleiding is voor bepaalde jongeren een haalbaarder optie dan een langere bacheloropleiding." Met de stemming in het vooruitzicht, reageert Voka Health Community in een nota dat er "vandaag geen verpleegkundigentekort is". "Integendeel: we hebben 36% meer actieve verpleegkundigen dan het EU-gemiddelde (11,07 vs. 8,13 verpleegkundigen per 1.000 inwoners)." Het kennis- en netwerkplatform voor de zorgsector baseert zich daarvoor op cijfers van de Oeso uit 2018.VHC verwijst eveneens naar Oeso-gegevens wanneer zij stelt dat verpleegkundigen in ons land - "in ziekenhuizen en daarbuiten" - "zeer goed" worden betaald. "Het is een uitdaging om in Europa een land te vinden waar verpleegkundigen beter worden vergoed dan in België." Dus, zo stelt VHC, waar komt die personeelscrisis dan vandaan? In de nota herhaalt VHC haar welbekende discours dat België meer moet inzetten op preventie om het aantal ziekenhuisopnames te doen dalen en zo ook de behoefte aan verpleegkundigen. Daarnaast wijst VHC erop dat in andere landen "niet-essentiële taken" (papierwerk, registratie, hygiëne...) worden uitgevoerd door ondersteunende beroepen of geautomatiseerd zijn. De oplossing volgens VHC? Breder rekruteren dan enkel erkende zorgberoepen, en investeren in digitalisering. Tot slot is het volgens Voka "essentieel" om te evolueren van 'bevoegd naar bekwaam' naar 'bekwaam is bevoegd'. Voor de huidige HBO5-studenten en reeds actieve verpleegkundigen verandert er door de wetswijziging niets. "Dat betekent concreet dat nog zo'n 40 jaar verpleegkundigen die een zeer beperkte opleiding kregen als dusdanig actief zullen zijn in onze gezondheidszorg", zegt VHC. Dat noemt het kennisplatform 'bevoegd is bekwaam'. Nog volgens VHC moeten we ons eerder enten op Nederland: daar geldt 'bekwaam is bevoegd'. "Als je het kan en het met de nodige voorzichtigheid uitvoert, dan mag je het doen, tenzij het dan alsnog risicovol is." Een dergelijke houding zorgt er volgens VHC voor dat je zorgpersoneel veel flexibeler kan inschakelen. Over het algemeen zal de shift van 'bevoegd is bekwaam' naar 'bekwaam is bevoegd' taken naar zorgondersteuners verschuiven en verpleegkundigen toelaten om op hun kerntaken te focussen, zo besluit de nota.